EKSTRADURAL KANAMA

Beyin, üç zar tarafından kaplanmıştır. Bu zarların en dışta olanı dura materdir. Dura mater, kafatasının iç yüzüne sıkıca yapışık­tır ve içinden kan damarları ve özellikle, Dura-dışı kanama,  Ekstradural Kanama. şakak bölgesinde orta meninks atarda­marı geçer.

Şakak bölgesine gelen şiddet­li bir darbe sonucu ya da kafatsı kırığını takiben kırık çizgisinin şakak bölgesine uzanması halinde bu orta meninks atar­damarı yırtılabilir ve atardamarın kanı, dura ile kafatası arasında birikerek gittik­çe büyüyen bir şişkinlik oluşturur.

Başka kan damarlarının ve genellikle toplar­damarların da yırtılması mümkündür, fa­kat dura dışına toplardamar kanaması olmasına sık rastlanmadığı gibi, bu du­rumlarda, biriken kanın basıncı, orta me­ninks atardamar büyüklüğünde bir da­mardan kaçan kanın basıncına yaklaşamaz bile. Kafatası içinde olan damar kanaması genellikle dura mater’in altında olur. (bkz. Subdural Hematom). Dura dışı kanamanın en sık rastlanan nedeni, orta meninks atardamarının yırtılmasıdır. Belirtileri: Klasik görüntü hasta­nın, başa gelen bir darbeden sonra bi­lincine yeniden kavuşması ve iyileşmiş gibi görünmesidir. Bir süre sonra (daki­ka, saat, çok ender olarak da günler son­ra) hasta, aniden komaya girer.

Böylece, başa gelen bir darbeden sonra, bilincini kaybeden hasta, hastaneye nakledilir, hasta iyileşip evine döner ve evinde ani­den komaya girip, ölebilir. Durum, bun­dan kötü de olabilir. Nitekim, başından yaralanmış bir sarhoş, kendine gelince gözaltına alınmış ve ertesi sabah, polis, adamı hücresinde ölü bulmuştur. Bu tip kazalar çok enderdir, çünkü doktor, böy­le bir baş yaralanması sonucu dura-dışı kanama olabileceğini daima düşünür. Bundan ötürü, baş yaralanmalarından sonra, bilinçte değişiklik görüldüğü tak­dirde, hemen bir doktor çağırılmalıdır. Bu durumdaki sarhoş hastalara özel dik­kat gereklidir.

Hastada ikinci kez bilinç kaybı gö­rülmeden önce, şiddetli baş ağrısı, huzur­suzluk, dalgınlık ve sarhoşluk halini an­dırır bir durum başgösterir. Bu durum­da, hasta, az bir miktar içki de almışsa, rumlarda da, arada bir iyileşme dönemi olmaksızın, baş yaralanmasını izleyen bi­linç kaybı hali kötüleşerek, hasta doğ­rudan komaya girebilir. Tedavi edilme­yen dura-dışı kanamanın sonucu, ölüm­dür.

Tedavi: Acil ameliyatla, dura mater ile kafatası arasındaki kan birikintisi bu­lunup, ortadan kaldırılmalıdır. Genellik­le, kanamanın olduğu tarafın gözbebeği genişlemiştir. Bazen röntgen filmiyle ka­fatası kırığının yeri saptanabilir veya bu yer belirgindir. Bu ameliyat, basittir; ka­fatasında bir delik açıp, gerektiği kadar genişletilerek, birikmiş kan bulunur. Pıhtı bulununca, çıkarılır ve atardama­rın kanayan yeri onanlır. En önemli nok­ta, mümkün olduğu kadar çabuk pıh­tıyı çıkararak, pıhtının basıncının beyin­de değişmez yıkıma yol açmasının ön­lenmesidir. Bu aşama başarıldıktan son­ra, damarın onarım işlemi uzayabilir. Ameliyat, genel ya da yerel anesteziyle yapılabilir.