ERBEZİ

ERBEZİ (Testis). Düzgün yüzeyli, oval, 2,5 x 3 x 4 cm. boyutlarında olan bir or­gandır. Her bir testisi, tunica vaginalis adlı, aralarında ince bir sıvı tabakası olan çift katlı bir zar kaplar. Her iki testis de skrotum’un içinde bulunur; ge­nellikle, soldaki, sağdakinden biraz da­ha aşağıda durur. Erbezinin arkasında, boylu boyunca, epididim adını alan, kendi üstüne kıvrılmış, uzun ince bir tüp bulunur. Erbezinden, epididim’e açı­lan ve içinden sperma hayvancıklarının geçtiği on beş kadar kanal vardır. Sper­ma hayvancıkları, epididim’den, vas de-ferens’e geçer. Vas deferens, spermatik kordonun içinde, karm boşluğunu geçer, kasık kanalından, idrar torbasının taba- nının düzeyinde, prostat bezine girer. Burada, vas deferens, meni kesesiyle bir­leşir ve buradan, spermatozoerler (sper­ma hayvancıkları), atıcı kanal (ductus ejaculatorius) aracılığıyla, üretra’ya ge­çer. Her bir testis’le, içinde spermatozo-erlerin yapıldığı, çok sayıda seminifer tubulle, erkek cinsiyet hormonu olan tes­tosteron ‘un yapıldığı, ara hücreler var­dır. Normal yumurtalıkların az miktar­da erkek cinsiyet hormonu salgılaması­na karşılık, normal erbezleri de, az mik­tarda östrojen hormonları salgılar. Er-bezini kontrol eden hipofiz hormonları, överleri kontrol edenlerin aynıdır: F.S.H. (spermatozoer yapımıyla ilgilidir), L.H. (testosteron salgılanmasıyla ilgilidir). Bu­nunla birlikte, erkek üretim organların­da, devresel değişiklikler oluşmaz, bkz. Överler ve Cinsel Organlar.
Er bezi hastalıkları: 1. İltihabı, epididi-moorşite yol açar. Etken mikroorganiz­malar, çoğunlukla, gonokok, Escheria coli, ya da verem basilidir. Belirtiler, erbezinde şişkinlik ve ağrıdır. Tedavi, nedene göredir. Epididimo-orşitin, genel­likle, üreme-idrar sisteminin, başka ye­rindeki hastalığa ikincil olduğunun ha­tırlanması gerekir. Yalnız başına, erbe­zinin iltihaplanması seyrek olup, genel­likle, kabakulakta görülebilir. 2. Erbezinin yerine tam inmemiş olması. bkz. Orşidopeksi.
3) Erbezi tümörleri: Habis ya da basit­tir, bkz. Seminom, Teratoma.
4) Hidrosel: Erbezini kaplayan tunica va-ginalis’de sıvı birikmesi, bir iltihap, bir tümörün büyümesi sonucu, ya da neden­siz görülebilir, bkz. Hidrosel.
5) Yaralanmalar: Seyrek rastlanır ve ge­nellikle, tedaviyi gerektirecek ağırlıkta değildir. Erbezi kapsülünde, kan birik­mesi (hematom) oluşabilir ve bunun, be­lirli basınç artışına yol açıyorsa, akıtıl­ması gerekir.