Bebeklerde Ek Gıdalara Başlama ve Çocuk Beslenmesi

Bebeğin baş boyun kontrolünü tamamlaması, el ve göz koordinasyonunun gelişmesi, oturmaya başlaması, çiğneme ve yutma fonksiyonunun gelişmesi ek gıdalara başlanması için zorunlu basamaklardır. Ek gıdalarla beraber emzirmeye devam edilmelidir. Bebeğin artan enerji gereksinimlerinin karşılanmasında yalnızca anne sütünün artık yeterli olmaması, çocuğu farklı tat ve kıvamlardaki besinlere alıştırma gereği ve çocuğun ısırma, çiğneme becerilerinin gelişmesine yardımcı olmak için 6. ayda ek gıdalara başlanması gerekir. Ek gıdaların hazırlanması sırasında temizlik kurallarına uyulmalıdır. Eller bol su ve sabunla yıkanmalıdır. Çiğ sebze ve meyveler iyice yıkanarak hazırlanmalıdır.

Tüm ek gıdalar biberonla değil kaşık ya da bardakla verilmelidir. Ek gıdalar günlük ve evde hazırlanmalıdır. Doğal olmayan, market ürünü ek gıdaları bir yaşından önce bebeğinize vermeyiniz. (yoğurt, meyve suyu, çorba v.b. kendiniz evde günlük olarak hazırlayınız.) Ek besinlere geçerken, özellikle katı besinlerin verilmeye başlandığı dönemde bebekler dilleri ile besinleri itebilirler.

Bebeklerin istem dışı yaptıkları bu hareket genellikle 7.ayda düzelir. Çocuğun gıdayı almak istemediği şeklinde yorumlanmamalıdır. Ek besinler önce püre kıvamında verilirken, daha sonra ezilmiş, ardından ufak parçalara bölünmüş şekilde verilerek bebeğin farklı yapılardaki besinleri alması sağlanmalıdır. Uzun süre püre kıvammda besinler alan bebeklerde, katı besinlere geçerken zorluklar yaşanır. Bebekler 9-10 aylık olduklarında kendi kendilerine beslemeye özendirilmeli, kısa süre için de olsa diğer aile bireyleri ile sofraya oturtulmalı ve ev yapımı besinlere alıştırılmaya başlanmalıdır.

Ek Gıda Verirken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar:

Besinler kasıkla veya fincanla, başlangıçta az miktarda verilerek zamanla arttırılmalıdır.Yeni besinler bebek aç iken ve öğle öğününde denenir. Farklı besinler en az 3,tercihen 7 gün arayla denenir. Verilen her ek gıda tek başına başlamalı ve alerjik belirtilere neden olup olmadığı takip edilmelidir. Besinler temiz ve taze pişmiş olmalidır. Bebekler bazı yeni gıdaları almayabilir. Bu durumda ısrar edilmemeli ve 2-3 hafta sonra tekrar denenmelidir. Tuzlu, baharatlı, aIerji yapma olasılığı yüksek olan besinler bebeklere verilmez. Aşırı lifli besinler ilk 12 ayda önerilmez. Elma ve şeftali püresi,pirinç unu ile muhallebi.yoğurt ve sebze püresi iîk başlanacak ek besinlerdir. Alerji yapma riski yüksek oian turunçgiller,yumurta,ekmek,balık ve et ilk verilecek besinler arasında yer almaz.

Hangi Ek Gıdaları Verebiliriz?

Başlanan ek gıdalar besleyici değeri yüksek,yumuşak kıvamda sindirimi kolay ve düşük alerjenik özellikte olmalıdır.Bu dönemde verilecek ek gıdalar sırasıyla meyve suyu veya püresi,yoğurt,sebze püresi, çorbalar, muhallebi, reçel, pekmez ve bebek bisküvisidir. Bir yaşına kadar olan dönemde bebeklerde sindirim problemlerine, kansızlığa ve alerjik reaksiyonlara yol açması nedeni ile inek sütü ve bal kullanılmamalıdır.

Meyve Suyu Ve Püresi: Bebeğe verilecek ilk meyve mevsimine göre elma veya şeftalidir. Kayısı, üzüm, muz, mandalina, portakal, karpuz, kavun, havuç gibi meyvelerin önce suları bir tatlı kaşığı olarak başlanır, daha sonra kıvamı yavaş yavaş koyulaştırılarak püre şeklinde 1-2 öğün olarak verilir. Meyve suyunu almakta zorlanıyorsa, tatlandırmak için içine reçel veya pekmez katılabilir,bebek bisküvisi ile kıvamı koyulaştırılabilr.Meyve püreleri de aynı şekilde karıştırılarak 1 öğün olarak verilebilir.Meyveler iyice yıkanır,kabukları soyulur,cam rendede rendelenerek temiz bir tülbentle suyu çıkartılarak hazırlanır.

Yoğurt: Bebeklerin kolay hazmedebildiği en güvenilir ek gıdalardandır. Genellikle 1-2 tatlı kaşığı olarak başlanır, verilen miktar her gün yavaşça arttırılarak bir öğün olarak verilir. Her gün evde taze olarak mayalanmalıdır.

Muhallebinin HazırIanması:Üç tatlı kaşığı pirinç unu, bir su bardağı soğuk sütün bir kısmı ile iyice ezilir.Kalan süt bu karışıma ilave edilir. Kısık ateşte boza kıvamına gelinceye kadar pişirilir,ateşten almaya yakın iki tatlı kaşığı şeker ilave edilir.Eğer muhallebi hazır mamalarla yapılacaksa sütün yerine aynı miktarda su ve şekerin yerine 6 ölçek mama kullanılarak aynı şekilde pişirilir.

Sebzeler:Yoğurt,meyve suyu ve püresinden sonra mevsimine göre sebzeler başlanabilir. Patates, havuç, kabak, ıspanak, karnabahar gibi sebzeler püre kıvamına getirilerekir. İçine kıyma veya tereyağı katıIabilir. Evde kendimiz için hazırladığımız yemekler 9 aydan sonra püre haline getirilerek verilebilir.

Tahıllı Çorbalar:Yoğurt,meyve/sebze püresinden sonra mercimek,yayla veya tarhana çorbaları verilebilir. Çorbalara bir tatlı kaşığı sıvı yağ 8.aydan sonra da kıyma katılabilir.Önce tek başına sonra içine ekmek doğranarak çorbalar verilir. Bu şekilde yavaşça katı gıdalara başlanır.

Sebze Püresinin Hazırlanması:Yarım küçük patates yarım küçük havuç,ve bir tatlı
kaşığı pirinç yıkanır. Sebzelerin kabukları soyulur, küçük parçalar halinde doğranır.Küçük bir tencere içine su konur ve diğer tüm malzemeler ilave edilir.Ayrıea bir tatlı kaşığı sıvı yağ veya zeytinyağı ilave edilir. Tencerenin ağzı kapatılıp sebzeler yumuşayıncaya kadar pişirilir. Piştikten sonra çatalla ezilerek bebeğe yedirilir.

Kahvaltı :7.avda bebek meyve-sebze püresine alıştıktan sonra kahvaltıya başlanır. Bir kibrit
kutusu kadar tuzu alınmış beyaz peynir,iyi pişmiş yumurta sansı,bir tatlı kaşığı reçel ya da pekmez, bir çay kaşığı tereyağı ,2-3 bebek bisküvisi,su veya ıhlamur ile ezilerek karıştınlır,bebeğin alabileceği kıvama getirilerek bebeğe verilir.Bazen içine 2-3 ölçek mama katılarak kalori ve protein içeriği zenginleştirilebilir.

Yumurta: Katı pişmiş yumurta sarısı bir çay kaşığı olarak kahvaltıya eklenir,yavaş yavaş
miktarı arttırılır.Birinci haftanın sonunda bebek tam bir yumurta sarısı yiyebilir.bir yaşına kadar tam pişmiş yumurta verilmeli,allerjenik olduğundan yumurtanın beyazı bir yaşma kadar verilmemelidir.

Pilav,Makarna,Dolma: 8. aydan sonra yoğurt ile karıştırılarak bir öğünde verilebilir.
Et Ürünleri ( kırmızı et,tavuk veya balık eti):7.aydan itibaren çorbalarına veya sebze
yemeklerinin içine kıyma parçaları katılabilir,tavuk veya balık eti ezilerek püre halinde tek başına veya yemeklerin içinde verilebilir. Çorbalar veya sebze yemekleri et veya tavuk suyu hazırlanabilir. 9.aydan sonra çifte çekilmiş kıymadan baharatsız olarak hazırlanmış köfte bebeğin eline verilebilir.Kansızlığın önlenmesi için et ürünlerinin bebeğin beslenmesinde mutlaka yer alması gerekir.

Kuru BakIagiller:7. aydan sonra zarları çıkartılıp ezilerek,püre kıvamında az miktarda
başlanarak verilebilir. içine kıyma katılarak içeriği zenginleştirilebilir. Besinlerin hazırlanmasında baharat kullanılmamalıdır.az tuz ve salçah hazırlanmalıdır.