İLTİHABİ REAKSİYON

İLTİHABİ REAKSİYON. Vücudun, 1. Bakteri, virüs, mantar, protozoon ve solucanlar; 2. Mekanik ve fizik etkenler (sıcak, soğuk, radyasyon, vb.); 3. Bağı­şıklık reaksiyonu (antikorların, antijenle­re karşı reaksiyonu; bkz. Allerji); 4. Kan­ser tarafından yaratılan yıkıma karşı bir korunma reaksiyonudur. Bu reaksiyon, akut ya da kronik olabilir ve şu şekil­lerde sonuçlanabilir:
a) Rezolüsyon: Tamamen normale dö­nüş; b) Fibrozis: Bağdokusu oluşumu; c) Süpürasyon: Cerahatlenme; d) Ülse-rasyon: Yara haline dönüşme; e) Gan-gren: Doku ölümü.
M.S. I. yüzyılda, ünlü Romalı doktor Celsus, iltihabın özelliklerini şöyle sıra­lamıştır: Rubor (kızarma), calor (ısı), ‘•itnor (şişkinlik), dolor (ağrı). Bu temel kavrama, II. yüzyılda, Galen tarafından, function laesa (fonksiyon bozulması) ek­lenmiştir: Akut yerel iltihap, yıkım ala­nında kan damarlarının genişlemesi ve böylece fazla kanın gelmesiyle bölgenin kızarıp ısınması şeklinde başlar. Zaman­la, iltihaplı alanın merkezinde kan dola­şımı yavaşlar ve akyuvarlar, damarlar­dan yıkıma uğramış dokuya doğru hare­ket eder, kan sıvısı da çevre dokuya sı­zıp, şişkinlik yapar. Akyuvarların birkaç görevi vardır: Yıkımda etken organiz­mayı öldürüp, ortadan yok ederler, ölü dokuyu ortadan kaldırır ve onarım ola­yına yardımcı olurlar. Kan damarı du­varından, sıvıyla (serumla birlikte), an­tikor ve fibrin de sızıp, enfeksiyonu sı­nırlandırır. Enfekte bölgenin çevresinde, kalın bir hücre engeli oluşur, fakat yinede bazı bakteriler bu engelleri aşabilir. Bu takdirde, kaçan bakteriler, lenf da­marlarına girer ve el ya da ayağın kötü bir enfeksiyonunda, kol veya bacak bo­yunca, diz ya da dirsekteki lenf bezleri­ne uzanan kırmızı çizgiler (lenfanjit) gö­rülür. Aynı olay, koltuk altı veya kasığa da ulaşabilir ve bu bölgelerin lenf bez­leri ağrılı olarak şişer ve iltihaplanır. En kötü vakalarda, enfekte madde kan dolaşımına karışıp, bakteriyemi ya da septisemiye yol açar. bkz. Kan Zehirlen­mesi.