MESANE HASTALIKLARI

MESANE HASTALIKLARI. Doğuştan şekil bozuklukları:
a) Ektopik mesane: Mesane ve karın alt bölümünün ön duvarı, gelişim sırasında kapanamamış olduğundan, bu açıklıktan devamlı olarak idrar dışarı sızar.
Tedavi: Üreterler, cerrahî müdaha­leyle mesaneden ayrılıp, kalınbarsağın alt bölümüne bağlanır ve idrarın, kolon (bkz.) ve rektumdan çıkması sağlanır. Ayrıca, karın duvarı da, plastik cerrahî ile düzeltilir. Genellikle, penis’in (bkz.) oluşumuyla ilgili bir şekil bozukluğu olan hipospadi, ektopik mesaneye eşlik eder ve ameliyatla, aynı zamanda düzeltilebi­lir. Söz konusu ameliyat, çocuk 4 yaşını bitirdikten sonra yapılır.
b) Çok seyrek rastlanan bir şekil bozuk­luğu da, cenin’de mesaneyle, göbek kor­donunu birleştiren kanal olan urakus’ un tam olarak kapanamamasıdır. Bunun sonucunda, göbekten devamlı olarak id­rar sızar.
Tedavi: Plastik cerrahî ile, kanalın kapanmasıdır.
İltihap: Çok sık rastlanan mesane ilti­hapları, “Sistit” başlığı altında anlatıl­mıştır. Ayrıca, bkz. Bilharzia. Tümörleri: Selim ya da habistir.
Belirtileri: İlk belirti, genellikle, ağrısız olarak kanlı idrar yapmaktır. Tü­mörün habis olduğu hallerde, ilerde bu durum ağrılı olur ve hasta sık idrara çı­kar.
Tedavi: Tümörün yapısına bağlıdır. Bunun anlaşılması için, idrarın mikros-kopik incelenmesi, özel röntgen muaye­nesi (bkz. Piyelografi) ve sistoskop yar­dımıyla, mesanenin içinin görülmesi ge­reklidir. Papilom adlı selim tümörlerin tedavisi için, sistoskopla diyatermi ye­terlidir, fakat diğer tip tümörlerin, me­sane duvarının bir bölümüyle birlikte ke­silip çıkartılması gerekir. Diyatermi ya da ameliyat sonrası, ışın tedavisi de uy­gulanabilir. Mesane tümörlerinin varlı­ğında, hemen daima enfeksiyon da be­lirir ve ayrıca tedavi edilmesi gerekir.
Yaralanma: Çok seyrek olur: Pelvis (le­ğen) kemikleri kırılması ya.da karın alt bölümünün delici aletlerle yaralanmasıy­la belirir. Burada tehlike, idrarın peri­ton boşluğu ya da pelvis dokuları ara­sına sızmasıdır. Tedavi için, mesane bo­şaltılır.
Yabancı cisimler: Mesanede en sık rast­lanan yabancı cisimler, genellikle iltihap sonrası oluşan taşlardır ve bunlara er­kekte daha sık rastlanır. Bazen çok sey­rek olarak, mesaneye, üretra’dan girmiş olan, kurşunkalem ya da saç firketesi gibi yabancı cisimler görülür.
Tedavi: Yaygın inancın tersine, me­sane taşlarını eritmeye yarayan hiçbir ilaç yoktur. Bazen, cerrah, litotris de­nen aleti üretra’dan mesaneye sokarak taşlan kırıp, parçaların, mesaneyi su ile yıkayarak, dışarı çıkmasını sağlar. Ge­nellikle, yabancı cisimleri çıkartmak için, mesanenin, karın duvarı yolundan açıl­ması gerekir. Bu ameliyat, çok eskiden beri başvurulan ve geçmişte, anestezi kul­lanılmaksızın, perine yoluyla yapılan bir işlemdir.
Tıkanma: Genellikle, erkekte prostat be­zinin büyümesi sonucu olur. Ayrıca, ka­dında, rahim tümörleri ya da arkaya yatık gebe rahim; tıkanmaya yol açabilir.
Tedavi: bkz. Prostat Bezi.
Sinir sistemi hastalıklarıyla ilgili olan­lar: Mesanenin sinirsel kontrolü karma­şıktır ve normal idrar yapabilmek için sağlam bir sinir sistemine sahip olmak gereklidir. Bu sinirsel kontrol mekaniz­masının çeşitli bölgelerinin yıkımı, de­ğişik sonuçlara yol açar:
1. Omuriliğin üst bölümünün yıkımı: Mesanenin istemli kontrolü kalkar ve zamanla idrar yapmak, otomatik hale gelir.
2. Omuriliğin kuyruksokumu (en alt) bölgelerinin yıkımı: Refleks kontrol yok olur ve zaman zaman mesane kasının çok zayıf kasılmaları görülür. Sonunda, idrarla dolmuş olan mesaneden, sık sık, az miktarda idrar çıkar. 3. Mesane boynu kaslarının sinirlerinin yıkıma uğraması: Burada, mesaneden çı­kışın kontrolü yoktur ve bu tip felç so­nucu idrar, böbreklerden geldikçe dam­la damla dışarı sızar ve mesane daima boştur.
4. Omuriliğin herhangi bir bölümünün ya da at kuyruğu (bkz.) sinirlerinin ani zedelenmesi: Akut idrar tıkanıklığı gö­rülür ve mesane aşın şekilde dolduğu halde, hasta idrar yapamaz. Tedavi: Nedene göre değişir, fakat ilke olarak, asıl sorun düzelene kadar, mesane devamlı akıntıyla temiz tutulur. Bu olanaksızsa, ilk amaç, mesanenin oto­matik olarak boşalmasını sağlamaktır. Bu da yapılamazsa, bir yapay boşaltma sistemi uygulanır. Burada en büyük teh­like, idrar yolları enfeksiyonudur.
MESKALİN. Bir kaktüs türü olan Laphophora williamsii (Ankalonium lewe-nii) de bulunan bir ilaçtır. Bir psikoto-mimetik ilaç olup, kullananda çeşitli akıl hastalığı belirtilerine yol açmaktadır. Persepsiyon (algılama) olayını değiştir­diğinden, halüsinasyon, illüzyon, zaman kavramının bozulması, belirsiz endişe ve bünyeye göre, perseküsyon hislerini ortaya çıkartır. Meksika ilaçlarından olan peyotl ve mescal (meskal), dinsel tören­lerde kullanılmakta ve buralardaki tüm toplumda halüsinasyonlar belirmektey­di. Meskalin de, değişik toplumlarda, bazı kişilerce, LSD (liserjik asid dietilamid) gibi, tecrübelerinin sınırlarını ge­nişletmek amacıyla kullanılmaktadır. İl­lüzyon ve halüsinasyon oluşturarak, tec­rübenin artıp artmadığı, pek tabii ki, tartışılabilir.