BEŞ ÖĞE

Sadece şeker (saf durumda glüsid) ve zeytinyağı (saf lipid) enerji verici olan veya olmayan bu öğelerden yalnız birinden oluşmuştur. Öbür besinler, genellikle değişik oranlarda olmak üze­re birçok öğeyi kapsar. Ağır basan öğeye göre besinler beş grupta sınıflan­dırılabilirler. Günlük beslenmenin den­geli olması için kuvvete, yaşa ve etkinliğe eöre her gruptan hic olmazsa bir besin kapsamalıdır. Hiçbir grup bir başkasının yerini tutamaz. Seçilen öğe­ler kalori bakımından eşdeğerde olsalar bile, şekerin yerini yağ, sebzenin yerini de et tutamaz. Bir örnek verirsek 2000 kalori sağlayan çeşitli besinler yerine her gün 2000 kalorilik et yemek yıkıcı Dİr etki yaratır. Sözü edilen beş grup şöyle sıralanabilir.

* Protid verici besinler : Et, balık,yumurta, sebze, kakao, vb.

* Lipid verici besinler : Zeytinyağı, tereyağı, yağlı meyveler, salam, jam­bon.

• Glüsid iemelli besinler : Şeker, bal, reçel, ekmek, tahıl, hamur işleri, pata­tes gibi nişastalı besinler.
Bu nişastaiı besinler şekere göre çok daha yavaş özümlendiklerinden, sporcular tarafın­dan iyi bilinen “ani canlandırma” etkisini vermeğe elverişli değildirler. Bu nedenle hem bu maddeler, hem de şeker alınmalıdır. Daha çabuk yakılan şekerden sonra gelen nişastalı maddeler şekerin yerini alarak organizmanın uzun süreü güç kazanmasını sağlarlar.

• Vitaminli besinler : Yeşillik, sebze ve meyvedir. Bu tür yiyecekler aynı za­manda madensel tuz ve selüloz da içerirler. Glikoz gerçek anlamda bir besin değildir ama yutulmaya hazır olan lokmanın sindirim sistemine geçişine yardım eder.

•Sütsü maddeler : Bu maddeler tüm temel öğeleri kapsar. Ayrıca organizma­nın gereksinmeerini karşılamak üzere yeterince kalsiyum da içerirler. Bununla beraber yaşamın ilk ayları dışında, sadece sütle beslenmek söz konusu olmaz. Ergin bir insanın bu maddelere günlük gereksinmesi ortalama 300 ya da 400 gramdır.