VEBA

VEBA.
Nedeni: Pasteurella pestis ad­lı mikroorganizmanın yaptığı enfeksi­yondur. Güney Amerika, Hindistan, Çin ve Afrika’nın bazı bölgeleriyle, A.B.D. ‘de, Mississippi nehrinin batısında endemiktir (bkz. Endemik). Organizma, nor­malde sıçan ve diğer kemiricileri etkiler, fakat bu hayvanlar öldüğünde, Pasteu­rella pestis’in konağı olan sıçan piresi,diğer bir sıçan bulamazsa, bir insanın üstünde yaşamaya başlar. Bu, veba sal­gınının başlangıcıdır, çünkü veba, insan­dan insana, pire ve tahtakurularıyla bu­laşır. Sokaklarda ölü sıçanların görül­mesi, salgının geleceğine işarettir.

veba

Belirtileri: Başlıca üç veba çeşidi vardır:
1. Hıyarcık vebası: Kasıktaki şişkinlik­ler başlıca özelliğidir. Kasıklar, koltuk altları ve boyundaki lenf bezlerinin ağ­rılı olarak şişmesinden sonra deride ya­yılan bir döküntü belirir. Hastalığın bu türü, çok öldürücüdür.
2. Zatüreli veba: Burada, mikrop akci­ğerlere girip, çoğalır ve bronkopnömoni’ ye yol açar. Balgam kanlıdır, içinde bol sayıda mikrop olduğundan da, hastalığı bulaştırma aracıdır. Enfeksiyon, öksü­rük ve hapşırıkla çevreye yayılır.
3. Septisemik veba: Enfeksiyon, kanda o kadar süratle yayılır ki, lenf bezlerinin şişmesi için vakit kalmaz.
Tedavi: Veba, Avrupa’da, XIV. yüz­yılla XVII. yüzyılın sonu arasında sal­gındı. Hastalıkların en korkuncu diye tanınır. “Kara ölüm” diye adlandırılırdı ve tedavisi bilinmezdi. Hâlâ, ufak çapta veba salgınlarına ve mikrobu taşıyan sı­çanlara rastlanmaktadır. Fakat, temizlik koşullarının uygarlaşması sonucu bunlar çok azalmıştır. Sülfonamidler ve strep­tomisin, etkili ilaçlardır. Tüm enfekte sı­çanlar öldürülmedikçe, vebadan tam an­lamıyla kurtulunamaz.