Günlük Kalori İhtiyacı

Modern beslenme biliminin kökeni ünlü Fransız kimyacısı Antoine Lavo-isjer’ye dayanır. Bu bilim adamı, ha­yatın bir kimyasal işlem olduğunu be­lirtmiş ve vücudun gerekli hayatsal iş­lemlerini gerçekleştirebilmesi için, tıp­kı petrol ürünleri yakan bir makine gibi besinleri yaktığını ispat etmiştir.

Bütün biyolojik maddelerin molekül yapısı bir karbon atomu çekirdeğinin çevresinde oluşmuştur. Lavcisier bir besinin, ısı birimleriyle ölçülen enerji sağlama olanağının, bu maddenin parçalanması sırasında açığa çıkan karbon dioksit ve bu tüketimin gerek­tirdiği oksijen miktarıyle orantılı oldu­ğunu ortaya koymuştur. Daha sonra, çeşitli besinlerin sağladıkları, enerji rrıiktarları araştırılmış ve bu konudaki bizleri zenginleştirecek sonuçlara ulaşilmıştır. Besinlerde bulunan başlıca maddeler, şekerleri ve nişastaları içine alan karbonhidratlar; yağsız et, yumurta akı, balık ve peynirde bulunan protein ve yağdır.

Bir gram yağ, bir gram karbonhid­ratın ya da bir gram proteinin iki katı kalori sağlar. Yüksek oranda yağ içe­ren besinlerin verdiği kalori, daha az yağ içeren aynı miktar besinin verdi­ği kaloriden daha fazladır. Karbon­hidratlarla proteinler vücuda eşit enerji verirler. Öte yandan, örneğin et ve yumurtadaki protein, nem oranı yüksek besinlerde bulunduğunda bes­leyici niteliği fazla olmaz. Ekmekte ve tahıllardan yapılmış besinlerde bulu­nan nişasta, kuru besinlerin başlıca öğesidir. Şeker ise, suda eriyebilme özelliği nedeniyle bir besinin hacmini çoğaltmadan değerini yükseltir.

100 gram yemek yağı 900, aynı miktarda tereyağı 750, domuz eti ise 450 kalori sağlar. Un ve ekmeğin 100 gramı 350 ve 275, sığır etinin 100 gramı 315 ka­lori sağlar. Patatesin 100 gramı ise 70 kalori sağlar. Patatesin bir oturuşta çok miktarda yenilebilmesi sonucu in­sanlar bu sebzeyi yiyerek şişmanlaya­bilirler. 100 gram domates 16, bu mik­tar kabak 12 ve bu miktar bira ise 40 kalori sağlar. Besinlerin sağladıkları kalori miktariarını gösteren cetveller hazırlan­mıştır. Bunun gibi belirli bir işin yapıl­ması için tüketilen enerji miktarını gös­teren cetveller de vardır. Bir kimsenin ihtiyacı olan enerji, bazal metaboliz­ma için gerekli miktarı belirterek ifa­de edilir.

Bazal metabolizma, kaslar­daki normal gerilimi, solunumu, kal­bin çalışmasını ve vücut sıcaklığının sürdürülmesi için gerekli kimyasal de­ğişimleri yansıtan bir kavramdır. ‘Ba­zal metabolizma için gerekh kaiori yanında, kas çalışması, oturma, yürü­me, çalışma gibi işler için gerekli ka­lori de hesap edilir. Gün boyunca yapılan işler fiziksel gücün fazla miktar­larda kullanılmasını gerektiriyorsa, da­ha fazla kalorinin sağlanması gereke­cektir. Bebekler, erişkinler, gebeler, lohusalar ve yaşlılar için ayrı ayrı kalo­ri ihtiyaçlarını gösteren cetveller hazır­lanmıştır.