BAŞ YARALANMALARI

Baş ve beynin yaralanmaları: Herhangi bir darbe veya kaza sonucu başın yaralanmasına kafa travması denir. Yüksek bir yerden ! düşme sonucu, trafik kazalarında, | kavgalarda, taş, sopa veya demirle
başa gelen darbelerden sonra I kafatası, baş, yüz ve boyun çeşitli ölçüde zarar görebilir. Bazen travma şiddetli olabilir. Uzun ve çok yönlü bir tedavi gerektirir. Kafa derisindeki kesikler, yaralar iyi tedavi edilirse ve mikrop kapmazsa çabuk iyileşir. Kafatası kınklan bazen şiddetli de olsa, uzun da sürse genellikle sonrası için bir etki bırakmadan iyileşir.
Açık kınklar bazen menenjite yol açabilir, fakat antibiyotik kullanıldığında bu tehlike azalır. Basit kınklar yeterli özen gösterilirse, hiçbir sorun yaratmadan iyileşirler.
Görünürde bir yara olmaması, başın zarar görmediğine delil değildir. Bazen dışarıda hiçbir iz olmadığı halde tehlikeli bejin kanamaları olabilir. Kafasını çarpan kimse bayılmışsa, tekrar ayılsa bile, mutlaka bir doktor tarafından muayene edilmelidir.
Eğer baygınlık devam ediyorsa veya hasta biraz ayılıp tekrar uykuya (komaya) giriyorsa, kesinlikle hastaneye kaldırılması veya uzman doktor tarafından görülmesi şarttır.
Kafa çarpmalan ve kafa üstüne düşmeler çocuklarda sık olur. Eğer kafada bir yara izi yoksa ve çocuk normal görünüyorsa bir müddet (birkaç saat) göz altında bulundurulmalıdır. Durumunda bir değişiklik görülüyorsa, baş ağnsı, uyku hali, ellerde uyuşma, bulantı, kusma gibi belirtiler olursa hekime başvurulur.
j
Başın yaralanması sonucu beyin
: mikrop kaptığında veya kafatası sinirleri, beyin zan yaralandığında çok ciddi durumlar meydana gelebilir. Bejin j’aralanmalan; sarsılma, ezik, yırtılma olarak 3 şekilde sınıflandırılabilir. Bejin sarsıntısına çok sık rastlanır. Geçici bilinç kaybı meydana getirir. Beyin sarsıntısı geçirenler genellikle tamamen iyileşirler. Bejin ezilmesi sinir merkezlerim çeşitli şekillerde
l etkileyebilir ve fonksiyonlannı durdurabilir, j’ravaşlatabilir veya hızlandım. Yırtılmada ise beyin
j dokusu tam bir zedelenmeye uğrar.
i Beyinde şişme (ödem) meydana gelir, kan dolaşımı azalır ve bu da dokunun yaralanmasını ilerletir. Hasta bilincini tekrar kazandığında, yaralanmanın yerine göre, çeşitli derecede bir bellek kaybına uğrar. Bilincin tam olarak yitirilmesinde, ijileşme aşamalı olur. Bilinç bazen birkaç dakikada, ağır vakalarda ise ancak birkaç gün sonra
| tekrar kazanılır.
Ağır baş yaralanmalannda beynin önemli fonksiyonlan felce uğrayabilir. Solunum sistemi felce uğradığında bir an önce yapay solunum yaptırılmadığı takdirde ölüm meydana gelebilir.
Beyin zedelenmeleri menenjite, kanamaya, iltihaba ve geçici ya da kalıcı ruhsal bozukluklara neden olabilir. Baş j-Taralanmasmı izleyen ajiar ve yıllarda sara (epilepsi) nöbetleri meydana gelebilir.Tekrarlanan baş sarsmtılannda özellikle boksörlerde olduğu gibi “Yumruk sarhoşluğu” denilen durum doğabilir. Beyin içindeki küçük kanamalar buna neden olabilir. Bu durum koordinasyon, bellek, dikkat toplama, görme ve işitme merkezlerinde anza ve kayıplara yol açabilir.
Baştaki yaralar vücudun diğer yerlerindeki yaralar gibi tedavi edilir. Baş derisi çok damarlı olduğundan kesilince çok kanar. Üstüne temiz bir pansuman (gaz bezi) bastırarak kanamayı durdurabilirsiniz. Baş yaralarında ekseri tetanos serumu vermek gerekil’. Çünkü yara içine pislik girmiş olabilir veya saçlar araya sıkışır. Yaranın düzgün, temiz ve çabuk kapanması için dikiş atmak gerekir.
Kafa çarpmalan sonucu kafatası kınklan, beyin sarsılması, beyin zedelenmesi, bejin kanaması olabilir. Bunlan uzman hekimin tedavi etmesi gerekil’. Bunun için vakit kaybetmeden hekime baş\oırun.
Baş yaralanmalarının ve meydana gelebilecek şok halinin tedavisi için
yapılacak ilkyardım, hastayı hareketsiz tutmak ve gerektiğinde cerrahi müdahale için hastaneye yatırmaktır. Şok ile mücadelede damar içine glikoz solüsyonları ve kan nakli gerekebilir.