BEYİN ZARLARI (Meninks’ler)

Be­yin ve omuriliği çevreleyen zarlardır. En dış zarın adı dura mater olup, sert, bağ-dokusundan yapılmıştır ve kafatasının iç periyost zarına genellikle sıkıca yapışık­tır. Kafatası iç periyost zan yer yer ke­mikten uzaklaşıp, içine beynin pis kanı­nın aktığı büyük kan boşluklarını çev­reler. Bu kan boşlukları, intrakranyal (kafatası içi) venöz sinüsler adını alırlar ve ne genişler ne de daralabilirler. Dura mater, intrakanyal boşluğa uzanan üç büyük kıvrım yapar: Falks serebri (be­yin orağı), tentoryum serebelli (beyincik çadırı) ve faik serebelli (beyincik orağı). Falks serebri, iki beyin yarıküresini ayı­rır. Tentoryum, kafatası içini iki bölü­me ayırmaktadır: Üst ya da supratentor-yal boşlukta beyin yarıküreleri bulunur, alt ya da infratentoryal boşlukta da be­yin sapıyla, serebellum (beyincik) var­dır. Üst ve alt boşlukları birleştiren ten-toryal girintide, orta beyin bulunur. Falks serebelli, tentoryum’un altında bulunan bir ufak kıvrımdır. En büyük venöz si­nüslerden transvers sinüs, tentoryum’un kenarında, kafatasına yapıştığı yerde, üst sagital sinüs ise falks serebri’nin yapışık kenarı boyunca yer alır. Bu dura kıv­rımlarının görünümü, bir cevizin içindeki kıvrımları andırır. Atardamarlar ve özellikle orta meninks atardamarı, dura’ mn içinden geçer. Bu zar, omurlara, ka­fatasına yapıştığı kadar sıkı bağlı de­ğildir ve omurganın hareketleri, omuri­liği çevreleyen dura’yı etkilemez.
Araknoid zarı, dura’nm altındadır ve her ikisi arasındaki boşlukta çok az do­ku sıvısı bulunur. Araknoid’in altında, beynin yüzeyine sıkıca yapışmış olan bir yumuşak zar, pia mater bulunur. Arak-noid’le pia arasmda çok sayıda lifler vardır ve bunlar örümcek ağı görünü­münde olduğundan, ortadaki zara arak­noid adı verilmiştir (arachnoidea: örüm­cek). Bu iki zar arasındaki boşlukta da, beyin-omurilik sıvısı, beyine giden atar ve toplardamarlar bulunur. Venöz sinüs­lere uzanan araknoid granülasyonları ya da kapakçıklarından beyin-omurilik sı­vısı pis kan dolaşımına katılır, bkz. Eks-tradural ve Subaraknois Kanama (Hemo-raji), Subdural Hematom.