ÇENE

Üstçene, iki maksiller kemik (elmacık kemikleri), altçene ise, akçene kemiğinden oluşur. Her çenede 16 de­vamlı diş vardır ve üstçenede bulunan dişler, altçenedekilerin hafif üstüne ta­şarlar. Üstçene sabittir, fakat altçene ke­miği kulağın hemen önünde, şakak ke­miğiyle eklemleşir. Elinizi kulağınızın hemen önüne koyup, altçenenizi oynat­tığınız takdirde, altçene başının ileri-geri hareket ettiğini anlarsınız. Altçene ba­şının, bu basit eklem hareketi dışında, çeneyi iki yana oynatma (ve böylece, dişlere ezme görevini yaptırabilme) ye­teneği vardır. Altçenede etkili olan kas­lar, iki şakak kası ile kanatsı ve çiğne­me kaslarıdır. Şakak kaslarının, çene sı­kı kapatıldığı zaman, şakaklarda sert­leşmesi duyulur. Kanatsı ve çiğneme kas­ları da çenenin açılıp kapanmasına ve altçenenin iki yana oynamasına yardım ederler. Diğer birkaç zayıf kas da, yer­çekimi yardımıyla, altçenenin aşağı düş­mesini sağlar. Altçene başı ile şakak kemiği arasındaki eklemde bulunan bir kıkırdak disk, bu eklemin hareketini ko­laylaştırır, fakat bu kıkırdağın yerinden oynaması da çenenin yerinden çıkmasına neden olur. Çene çıkıkları daima öne doğru olduğundan, bunu düzeltmek için hastanın önünde durmalı ve başparmak­ları arka dişler üzerine, diğer parmak­ları da çene ucunun altına yerleştirme­lidir. Bu durumda, başparmaklar aşağı doğru, diğer parmaklar da yukarı doğru bastırılırsa, kasların, altçene başını, yu­vasının içine çekmelerine yardım edil­miş ve çenenin yerine oturması sağlan­mış olur. Kırık bir altçene vakasında ilk önlem, çene altından başın üstüne ge­çen bir bandajla, altçeneye destek sağ­lamaktır. Kırık altçeneyi tedavi için, üst ve altçenedeki dişler, birbirine telle bağ­lanır.