DEPREMDEN ÖNCE PLANLAMALAR

DEPREMDEN ÖNCE PLANLAMALAR
Yaşadığınız / bulunduğunuz mekânı incele­yin. Korunma için bulunacağınız yeri ve muh­temel kaçış yolunu belirleyin. Eğer bulunduğunuz noktadan kendinizi 10-15 saniye içinde bina dışına çıkartacak ve güven­li bir açık alana ulaştıracak pozisyonunuz var­sa, bu yolu saptayın (Bu yöntem, sadece giriş altı. giriş ve 1. katta olanlar için geçerlidir). Deprem sırasında ilk 10-15 saniye, binayı terk edebilmek açısından çok önemlidir. Daha ön­ce yaşanan depremlerden elde edilen istatistikî verilere göre, binalarda yıkıma yol açan açan unsur, hissettiğiniz ilk sarsıntı değil, bi­nanın rezonansa girmesidir. Bu da size, anılan sureyi kazandırmaktadır. Bu sure içinde kaçma eylemini gerçekleştirebi­lecek bir yöntem bulduğunuz takdirde, tatbik ederek zamanı saptayın. Böylelikle hem kesin kaçış sürenizi öğrenebilir hem de bu süreyi da­ha da kısaltacak yöntemler geliştirebilirsiniz. dışarı çıkmak gibi ani bir acil çıkış olanağı da yaratabilirsiniz. Bu cam, kalın ya da sekurit (sağlamlaştırılmış) olabilir. Bunu kırmak için bir yangın söndürme tüpünü kaçış yolu üze­rinde bulundurabilirsiniz. Unutmayın, vücu­dunuzda kesiklere ve yırtılmalara yol açmayı engellemek için önce camı kendinize zarar vermeden kırmalısınız.
Binayı terk ederken mutlaka başınızı, yüksek­ten veya tavandan düşen nesnelerden (tuğla, kiremit, avize vb.) korumalısınız. Bu aşamada yastık bir işe yaramayacak, aksine çevrenizi görmenize ve sesleri duymanıza engel olacak­tır. Bir kask veya baret, bulamazsanız bir san­dalye, bir tahta parçası, büyük ve kalın bir ki­tap işinize yarayabilir.
Eğer binayı 10-15 saniye içinde terk edemiyor­sanız, kesinlikle merdivenlerden, merdiven boşluklarından uzak durunuz. Asansör bir tu­zaktır. Kullanmayınız. Yıkılan binalarda en yüksek oranda ölüm, bu noktalarda meydana gelmektedir. Birinci kattan daha yüksekteyse-niz, atlamayı denemeyiniz. Yaşanan deprem­lerde ölümle ve ciddî yaralanmalarla sonuçla­nan olayların büyük bir bölümü, yüksekten at­lamayla ilişkilidir. Bunun yerine yüksek bina­larda yapılması zorunla olan haricî yangın merdivenlerini kullanınız. Demir konstrüksi-yondan inşa edilen bu merdivenler, binadan bağımsız olduğu için yıkım darbesinden daha zor etkilenecek ve bağlı olduğu yerden kop­ması hâlinde, çeperlerindeki kuşaklar nede­niyle düşme anında bir koruma alanı oluştura­caktır. Dahilî yangın merdivenleri, koruyucu bir alan yaratmayacaktır. Eğer bulunduğunuz bina, depreme dayanıklı ve bulunduğunuz mekândaki masa, çelik veya kaim masif ahşap malzemeye sahipse başınıza düşebilecek eşyalardan sizi koruyabilir. Ama tavanın çökmesi hâlinde hiçbir koruyucu özel­liği olmayacaktır.
Örnek: Japonya’da öğrencilerin sığındığı masa altları.

DEPREMDEN ÖNCE PLANLAMALAR

Bu masalar, aslında boğazları birleştirilmiş bi­rer çelik kafestir. Bu özelliği nedeniyle sıralar hâlinde masa bir arada düşünüldüğünde çöken tavanı karşılayıcı ciddî bir direnç noktası oluş­turmaktadır. Oysa Türkiye’de kullanılan basit Kişisel kaçış zamanı ile birilerine yardım ede­rek (eşiniz, çocuğunuz, iş arkadaşınız ya da bir ozurlu) kaybedeceğiniz zaman çok fark­lıdır. Farklı senaryolar geliştirme­nizde ve süre tutarak dene­menizde yarar vardır.
Kapı veya cam kenarında ya da bulunduğunuz yeri 10-15 saniye içinde terk edebi­lecek bir mesafede iseniz, herhangi bir acil çıkış anında kul­lanacağınız güzergâh üzerinde size engel olabilecek saksı, ma­sa, sandalye, koltuk, sandık ve benzeri unsurları ortadan kaldırınız. Bazı durumlar­da, giriş katın­daki camı kırarak
tahta veya zayıf sıraların, böyle bir ağırlığı ta­şıyamayacağı kesindir.
Bir Yaşam Üçgen Alanı yaratın. Masa, yatak altı gibi yerler yerine, ağırlık merkezi yere ya­kın çelik dolaplar (boyu uzunsa ve yapabili-yorsanız yana devirin), para kasaları, çamaşır ve bulaşık makineleri gibi nesnelerin yanma yatınız ve cenin pozisyonunu alın. Mutfak, iyi bir saklanma ve Yaşam Üçgeni yaratılabilecek uygun bir ortamdır. Tezgâh al­tında ve yanında yer alan fırın, bulaşık maki­nesi ve buzdolabı, bu bölümün ezilme oranını en aza indirger. Ancak, set üstü dolaplardan dökülecek tabak, çanak ve bardak gibi cisimle­re karşı bir önlem alınması, rafların düşmesine engel olmak için de duvarla olan bağlantıları­nın sabitleştirilmesinde yarar vardır. Yaşanan depremlerden elde edilen veriler, mutfak ve banyoların en uygun yerler olduğu­nu göstermektedir. Çünkü enkaz altında ka­lındığı tadirde, bu bölümlerde hem yaşam üç­geni yaratabileceğiniz unsurlar vardır hem de patlayan borulardan sızan suyu içerek vücu­dunuzu crash sendromundan koruyabilme olanağı mevcuttur. Enkaz altında kalan kişile­ri bekleyen en ciddî tehlike, böbrek yetmezli­ği nedeniyle ortaya çıkan sendromlardır. Bulunmamanız gereken bir yer de kapı per­vazlarıdır. Kapı pervazlarının taşıyıcı hiçbir özelliği yoktur. Çelik kapılara da güvenmeyin. Bunların da taşıyıcı özelliği olmadığı gibi, hem tehlike anında kırılması mümkün değildir hem de üzerinize devrilme riski bulunmaktadır Depreme uykuda yakalandığınız takdirde, kullanmanız gereken 10-15 saniyelik süre, bir hayli azalacaktır. Bunun için yatağınızın yanı­na 1 m°’lük tahta sandıklar yaptırmanız ve iç­lerini kitaplarla doldurduktan sonra, kaim bir iple çevresini sarmanız yararlı olabilir. Kitaplar da büyük bir ağırlık altında ezilmeyecek, sar­dığınız kaim ip ise sandığın patlamasına engel olacaktır. Böyle bir hazırlığınız yoksa, yatağın hemen kenarına ve yanma yan yatarak cenin pozisyonunu alın.