Doğum Öncesi Hangi Kontroller Yapılmalı?

İlk Doğum Öncesi Kontrolünüzde Neler Olur?
Hamile olduğunuzu öğrendikten sonra ilk yapacağınız iş, doğruca doktorun yo­lunu tutmak olmalı. Bu kişi, önceden gittiğiniz bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olabileceği gibi, hamileliğinizle beraber bulduğunuz bir uzman da ola­bilir. İlk kez gidilen bir doğum öncesi muayenede doktorunuz sizi tanımak, tıbbi geç­mişiniz ve hamilelik öykünüz hakkında bilgi sahibi olmak ister. Ayrıca geçir­mekte olduğunuz fiziksel değişikliklerin neler olduğunu, şikayet veya hastalık­larınızın olup olmadığını da sorar.

Yaşam tarzınız: Doktorunuz iş yaşamınızda aktif mi masa başı mı olduğunuzu öğrenmek amacıyla mesleğinizi sorabilir. Eğer günlerinizi sürekli ayakta dura­rak, geceleri çalışarak veya ağır nesneler kaldırarak geçiriyorsanız, doktorunuz sizden muhtemelen bunlardan vazgeçmenizi isteyecektir. Ayrıca alkol, sigara ve herhangi bir ilaç kullanıp kullanmadığınızı da öğrenmek ister.

Son regl tarihiniz: Tıp dilindeki karşılığıyla son menstruasyonunuzun, yani reg­linizin ilk gününün hamileliğinizin ilk günü olarak kabul edildiğini belirtmiştik anımsarsanız. Doktorunuz bu tarih üzerinden 40 haftalık bir takvim çıkararak tahmini doğurma gününüzü hesaplayacaktır. Eğer son regl tarihinizi hatırlamı­yorsanız, doktorunuz ultrasonografi aracılığıyla hamileliğinizin ne kadar ilerle­diğini kesinleştirmeye çalışacaktır.

Hamilelik öykünüz ve jinekolojik durumunuz: Eğer hamileliğinizle birlikte yeni bir doktora gitmeye başladıysanız, bu yeni kişi, sizin jinekolojik öykünüz hak­kında da bir dosya oluşturmak isteyecektir. Daha önce bir hamilelik, düşük, kürtaj veya ameliyat geçirip geçirmediğinizi ve herhangi bir jinekolojik sorunu­nuzun olup olmadığını merak edecektir. Geçmişiniz hakkında ayrıntılı bilgi edi­nen doktorunuz, böylelikle hamileliğinizi daha doğru takip edecektir. Örneğin geçmişte bir erken doğum yaptığınızı veya gebelik diyabeti geçirdiğinizi öğrenen doktorunuz, bu aşamadan sonra gereken tedbirlerin alınması için kolları sıvayacaktır.

Tıbbi aile öykünüz: Hem sizin ailenizin hem de baba adayının ailesinin tıbbi geç­mişleri büyük önem taşımaktadır. Örneğin ailenizde ikiz veya iri bebek doğum­ları olmuşsa, bunun bilinmesi önemlidir. Bu tip kalıtımsal yatkınlıkların kuşak­tan kuşağa geçiyor olması, bebeğinizin sağlığı açısından önemli rol oynar. Bu­nun yanı sıra, ailenizde ciddi sağlık sorunları veya kistik fibrozis gibi hastalıklar varsa, bunların bilinmesi, bebeğinizin kalıtsal olarak bu durumdan etkilenip et­kilenmediğini testlerle saptamak açısından önemlidir.

Fizik muayene: Bu ilk doğum öncesi kontrolünüzde, doktorunuz sizinle görüş­tükten sonra fizik muayeneye geçecektir. Rahminizi, rahim ağzınızı, yumurta­lıklarınızı inceleyecek, rahim ağzım daha detaylı değerlendirmek üzere Pap-smear testi için örnek alacaktır.
Fizik muayenenin ardından hamileliğiniz ve yaşadığınız veya yaşayacağınız ola­sı sorunlar hakkında doktorunuz size ayrıntılı bilgi verecektir. Devam ettiğiniz tedaviler varsa ve düzenli ilaç kullanıyorsanız, bunların sakıncasının olup olma­dığını da doktorunuza sorabilirsiniz; zaten sormanız gerekir. Ayrıca doktoru­nuz, dikkat etmeniz gerekenler, sakınmanız veya yapmanız gerekenler hakkın­da size bir liste çıkaracaktır. Kilo, tansiyon gibi ölçümlerin yapılması da bu ilk kontrolden sonra başlayacaktır.

Ultrasonografi: Ses dalgalarını kullanarak görüntü elde edilmesi yoluyla, rahmi­nizin ve bebeğinizin durumunun incelenmesidir. Bu uygulama kesinlikle rad­yasyon içermez ve sizin ve bebeğiniz için çok güvenilir bir yöntemdir. İlk trimesterde, daha iyi bir görüntü elde edebilmek için ultrasonografi vajinal yolla da uygulanabilir. Karnın üzerinden yapılan muayenelerde henüz bebeğiniz çok küçük olduğundan net görüntü almamayabilir.

İlk ultrasonografi muayenenizde şu değerlendirmeler yapılır:
Beklenen doğum tarihinin doğruluğu: Son adetinizin ilk günü ile karşılaştırıldığın­da, bebeğinizin büyüklüğünün ve gelişiminin normal olup olmadığı kontrol edi­lir.

Fetal canlılık: Hamileliğinizin ilk beş ya da altı haftasında, bebeğinizin kalp atış­ları dinlenir ve canlılığı teyit edilir. 6. haftadan önce bebeğinizin öncüsü olan embriyonun kendisinden çok gestasyonel keseyi, yani gebelik kesesini görmek mümkün olur. Gebelik kesesi rahmin dışında ise, yani dış gebelik geçiriyorsa­nız, bu muayenede anlaşılabilir.

Fetus sayısı: Yine ultrasonografi aracılığıyla kaç fetus taşıdığınız saptanacaktır. Birden fazla fetus olması durumunda, onları ayıran ince zarın görüntüsünün ve plasenta konumlarının kontrol edilmesi, aynı plasentada mı yoksa ayrı plasenta­larda mı bulunduklarını gösterecektir.

Fetusta anormallikler: Fetustaki bazı anormallikleri özellikle 11-14. gebelik haf­talarında yapılacak olan detaylı ultrasonografi taramasında görebilmek müm­kündür. Ense kalınlığı ölçümü ile bazı genetik ve kromozomal anormallikler tahmin edilmeye çalışılır. Kromozom anomalilerini taramak amacıyla ikili tara­ma testi istenir.

Yumurtalıklarınızın durumu: Ultrasonografi, yumurtalıklarınızda bir anormallik olup olmadığını, mesela bir kistin varlığını gösterecektir. Eğer kayda değer bir kist varsa, türüne, büyüklüğüne ve sizdeki bulgulara göre alınması gereken ted­birlere karar verilecektir.

Myomlarm varlığı: Myom denilen iyi huylu tümörler, rahmin aşırı ve düzensiz büyüyen kaslarından oluşur. Ultrasonografide myomun olup olmadığı kadar, varsa rahim içindeki yerleşimi ve gebelik açısından bir risk oluşturup oluştur­mayacağı değerlendirilir.