ELEKTRİK ÇARPMASI

ELEKTRİK ÇARPMASI
Elektrik çarpması, olume sebep olan sık olay­lardan bindir. Genellikle sanayide başlı başına bir problemdir.
Elektrik çarpmasında voltajın buyuk onemı vardır 150 voltun üstündeki elektrik çarpma­larında kalp atışlarında bozulma ve zayıflama olur ve olum sebebi kalptır Kalp kasları felce uğrar 400 voltun üstündeki elektrik çarpmala­rında, butun sınır sistemi birden felce uğrar, solunum ve kalp durur Bilindiği gibi elektrik akımları, özellikle yuk sek voltajlı olanları oldurucudur 220 voltluk şehir akımı, 110 volta oranla daha tehlikelidir Evlerde daha çok yaramaz çocuklar ve dikkat­siz anneler elektrik akımına kapılırlar Basılan yerin taştan olması tehlikeyi daha da artırır Genellikle yüksek gerilimli elektrik tellen ile olan elektrik çarpmalarında tele yaklaşıldığın­da yüksek voltajdan oturu telden vücudumuza bir akım atlaması olur Bu, daha ziyade yanık­lara neden olan bir çarpmadır Önemli olan, elektrik akımının vücutta bir yerden girip bir yerden çıkmasıdır Bazen akım vücuttan ge çerken kalp ve solunum merkezlerini etkileye­rek onların durmasına neden olur Olum anı­dır Yıldırım çarpması da tıpkı elektrik çarp­ması gibidir.
Tamirhanelerde, evlerde, bürolarda ve duk-kânlardakı duşuk voltajlı araçlar ve kablolar elektrik yaralanmalarına sebep olabilir Çoğu araç ve kablo, plâstik ya da lâstik gibi akımdan koruyucu yalıtkan maddelerle izole edilmiştir Birçok yaralanmalar, kusurlu düğmelerden, yıpranmış kablolardan ya da araçların kendi sindeki bozukluklardan kaynaklanır Bu du­rumda kuçuk çocuklar tehlikededir, çunku, elektrik duğmelerıyle, tellerle ve prizlerle oynayabılırler.
Su, mükemmel bir iletkendir Onun için aslın­da elle dokunmakta ya da tutmakta bir sakınca olmayan araçları ıslak elle tutmak veya ıslak bir döşemeye basmak, elektriksel yaralanma riski­ni artırır.

ELEKTRİK ÇARPMASI

Yıldırım, şimşekli sağanaklar sırasında duşebılen doğal bir elektrik kaynağıdır Karadaki en yakın yükseltilerden geçerek yerle ilişki kurar Bir kışı ağaçlar, kuleler ya da direkler gibi çev­resindeki en yüksek noktayı oluşturan yüksel­tilerle ilgili ya da bunların yakınında bulunur veya kendisi duz bir alanda en yüksek nokta­yı oluşturursa onu yıldırım çarpabilir Yıldırımdan doğan akım son derece kısa sure­lidir ama kazazedeyi sadece sersemletebılır-ken, kesin olume de sebep olabilir, giysilerini tutuşturabılır Kazazede mumkun olduğu ka dar çabuk bir şekilde tehlikeli alandan uzak­laştırılmalıdır.
Elektrik yaralanmasının sebebi ne olursa ol­sun, kendiniz için herhangi bir tehlike olmadı­ğından ve kazazedenin elektrik kaynağıyla ar­tık ilişkisi kalmadığından emin olmadıkça hiç­bir zaman kazazedeye dokunmayınız Yüksek voltajda elektrikten kaynaklanan yaralanma­larda polis ya da benzen bir yetkili, yaklaşma­nın güvenlik açısından sakıncalı olmadığını si­ze bildirinceye kadar kazazedeye yaklaşmayı­nız Eğer kazazede yüksek akımla kontakt halindeyse, yüksek akımın 18-20 m cıvarın-daysa, akım kesilene kadar asla kurtarmak için yanma yanaşmaya kalkışmayın Metalik, ıslak veya elinizi kazazedenin tenine dokunmanıza meydan verecek herhangi bir şey kullanmaktan kaçınınız Eğer hiçbir şey yoksa, kazazedenin elbisesinin bol bir yerin­den tutarak çekiniz.
Guç hatlarında ve yüksekten geçen kablolarda bulunan yüksek voltajlı akımlara dokunmak genellikle hemen oldurucudur Ağır yanıklar daima gorulur ve elektriğin sebep olduğu anı kas spazmı, kazazedeyi kontak noktasından uzağa fırlatabilir İlk Yardım ve Tedavi
Güvence açısından bir sakınca yoksa akımı kesin ya da kazazedeyi kaynaktan uzaklaştı­rın Gerekirse hastaneye kaldırılmasını sağla­yınız
• Solunum ve kalp atışları durmuşsa hayata döndürme işlemlerine hemen başlayınız.
• Kazazede kendinde değil fakat normal ola­rak nefes alıyorsa, iyileşme konumuna geti­riniz Yanıkları tedavi ediniz Yaraları dikkatli kontrol ediniz, ilk göründüklerinden daha derin olabilirler.
• Şok etkisini en aza indirmek için antışok te­davi şeklim uygulayınız.
• Kazazede, hayata döndürme işlemlerine ih­tiyaç duyuyorsa, kendinden geçmişse, ya­nıkları varsa ya da şok belirti ve görüntüler­den herhangi biri oluşmuşsa mutlaka hasta­neye kaldırılmalıdır.
Dikkat: Elektrik kontağının suresi hakkında edindiğiniz her bilgiyi ilgililere aktarınız.
• Elektrik çarpmasına uğramış bir kimse der­hal bayılır ve soluk alamaz Genellikle rengi morarmakla beraber bazen de sararır, rengi uçar Nabız ya pek zayıftır veya hiç yoktur Cereyanın girdiği noktada bir yanık nazarı dikkati çeker Elektrik cereyanından dolayı vücut sertleşebilir Bu sertliğin olum sertliği ile karıştırılmaması ve yapay solunuma, ara vermeden devam edilmesi gerekir.

ELEKTRİK ÇARPMASI

• Elektrik cereyanı beyindeki solunum mer­kezine etki ederek felce uğratır Şayet çarp­ma pek şiddetli değilse ve hiç vakit geçirme­den sunî solunuma başlanmışsa solunum merkezi yavaş yavaş kendim toparlar ve so­lunum adalelerine uyarılar göndererek so­luk alış verişim mumkun kılar Bazı vak’a-larda ancak 8 saatlik bir uğraşıdan sonra so­lunumun başladığı düşünülürse, yapay so­lunuma ara vermeden devam etmenin one-mı anlaşılır
• Elektrik çarpmasına uğrayan bir kimseyi kurtarmak için yapılması gereken ilk iş, elektrik cereyanı veren kaynak ile kazaze­denin dışkısını kesmektir Eğer olay evde vukubulmuş ise elektrik düğmesini kapaya­rak cereyanı kesiniz Bu önlemleri almadan hiçbir zaman kazaya uğrayan kişiye temas etmeyiniz Aksı takdirde cereyan size de geçer.
• Eğer elektrik çarpması, iç yapısını ve elekt­rik tertibatını bilmediğiniz bir yerde olmuş ise derhal elektrik idaresine telefon ederek umumî cereyanın kesilmesini sağlamak ge­rekir Ancak bundan sonra ve buyuk bir dikkatle kazazede ile cereyan kaynağını bir­birinden uzaklaştırınız Bu işe girişirken ba­zı akım iletmeyen cisimlerden yararlanmak kabildir Odun, kâğıt, lâstik, den ve plâstik cisimler bu vazifeyi görebilirler Hiçbir zaman madenî eşyaları ve ıslak cisimleri bu hususta kullanmayınız. Çünkü madenlerin pek çoğu ve su; mükemmel bir elektrik ilet­kenidirler.
• Toprakla ilginizi kesmek için birkaç defa katlanmış elbise, kâğıt veya tahta üzerine basınız. Elinize de bu türden bir koruyucu geçirip cereyana kapılmış kişinin elbisele­rinden tutarak elektrik cereyanından uzak­laştırınız. Bu sırada sadece koruyuculu elini­zi kullanmaya dikkat ediniz. Boşta olan di­ğer elinizi de belinize koyunuz. Eğer şahıs yerde yatıyorsa uzunca ve ucu çengelli bir sırık kullanarak cereyandan uzaklaştırabilir-siniz. Bundan başka yine kuru olmak koşu­luyla ip, otomobil iç ve dış lâstikleri, mendil gibi şeyler bu durumlarda işe yarayabilir. Bunlar şahsın koluna, bacağına halkavari geçirildikten sonra, çekip kaza yerinden ko­layca uzaklaştırılabilir.
Bütün bu önlemleri aldıktan sonra derhal dok­tora başvurulur ve doktor gelinceye kadar da yapay solunum yapılır.