GÜNEŞ ÇARPMASI

GÜNEŞ ÇARPMASI (Sıcak çarpması). Son zamanlara kadar, güneş çarpmasıy­la, sıcak çarpması ayrı iki durum kabul edilmekteydi. Bu görüşe göre: Tropikal iklimlerde de Kuzey Avrupa’da çelik fı­rınları çalışma koşularında da sıcak çarpmasının nedeni, çevresel aşırı sıcak­tı. Güneş çarpması ise, inanışa göre,güneş ışınlarının, baş veya omuriliğe et­kisiyle oluşurdu. Aslında, böyle bir du­rum söz konusu olamaz; güneş ışınla­rının, ısı yaratmak dışında bir etkisi bu durumda düşünülemez. Bundan ötürü, başı güneşten koruyan herhangi bir ön­lemin yararı, saçsız bir kafanın yanma­sını ve gözlerde aşırı parlak ışığın zarar­larım önlemekten ileri gidemez. Belirtileri: Güneş veya sıcak çarp­ması aynı durumu belirten iki ayrı de­yimdir. Neden, sıcak ve özellikle bu sı­cağı daha etkili kılan, nemli bir atmos­ferdir. Başlangıçta, tuz kaybına yol açan aşırı terleme ve bunun sonucu olan ağ­rılı kas krampları ve dolaşımı bozacak nitelikte kan koyulaşması görülür. İleri evrelerde, tüm ısı ayarlayıcı sistem bo­zulur, terleme durur ve delirium ile ko­ma da, ciddî vakalarda, ölümün yaklaş­tığını haber verir. Hafaf vakalarda, şid­detli veya hafif baş ağrısı, terleme, kramplar, aşırı uyarılabilme ve yorgun­luk görülür.
Tedavi: Hastayı serin bir yere taşı­mak ve ağız ya da damar yoluyla, bol miktarda normal tuzlu su (yarım litre su içinde bir çay kaşığı tuz) vermek gere­kir. Ağır vakalarda, çıplak gövde ıslak bir çarşafa sarılmalı ve vücut ısısı 38,9 dereceye düşene kadar yelpazelenmeli-dir. Delirium, terlemenin durması ve 40,6-41,7 derecenin üstü ateş, kötü işa­retlerdir. Bazı kişiler, güneş çarpmasına daha yatkındırlar.
Öğle güneşinden sakınmak, uygun giysiler seçmek vb. gibi basit bilinen ön­lemler dışında, yapılacak başka şey yok­tur. Bir bölgede yaşayan insanların giy­sileri de o bölgenin koşullarına uyacak şekildedir. “Hafif sabah kahvaltısı et­mek” ya da “hafif ve hava geçiren giy­siler giymek” gibi öneriler faydalıdır.