Sağlık Sözlüğü
ŞOK Genellikle, iki şok tipinden söz edilir: Cerrahî şok ve sinirsel şok. İkinci terim, tatsız bir olay sonucu ortaya çıkan üzüntü halini tanımlar ve burada konu edeceğimiz cerrahî şoktan çok farklı bir durumdur. Cerrahî şokun özellikleri, alçak kan basıncı, soğuk, nemli, soluk bir deri ve bitkinlik durumudur. Bu tür şok, ağır...
ŞİŞMANLIK Gerçekte, şişmanlığın tek nedeni, fazla yemek yemektir. Şişmanlıkta, bezlerin çalışmasının rol oynadığı, ya da bazal metabolizmalarının fazla çalışmasından ötürü, çok yiyip, şişmanlamayanların da bulunduğu bir gerçektir. Günümüzde, şişmanlıktaki başlıca faktörlerden birinin, psikolojik olduğu kabul edilmektedir. Bazı kişilerde, özellikle şekerli yiyeceklere karşı bir alışkanlık belirir. Bunu, içki alışkanlığına benzetebiliriz. Rejim yapmak,...
ŞAŞILIK İki gözün aynı yöne bakmamasıdlr. Bu durum, göz küresini oynatan kasların, normalden az ya da fazla çalışması sonucu belirir ve nedenleri çeşitlidir. Çocuklukta beliren yakını görememe sonucu, özellikle yakma bakarken, içe doğru şaşılık ortaya çıkar. Bir gözdeki kırma bozukluğu, diğerinde olandan fazlaysa devamlı olarak daha sağlam olan göz kullanılacağından, diğer...
ŞARBON (Antraks) Hayvanlardan insana geçen, mikroplu bir hastalıktır. Çiftçiler, veterinerler, kasaplarda özellikle görülebilir. Halk arasında eski adı, şiri-pençe'dir. Hastalık nedeni, Bacillus anthracis adı verilen bir basil olup, en çok Avustralya, Rusya ve Güney Amerika'da rastlanır. Belirtileri: Dış ve iç olmak üzere, iki tip şarbon vardır. Dış şekli derideki çatlak ve yaralardan, hayvanın...
ŞANKROİD (Yumuşak şankr) Genellikle tropikal ve subtropikal bölgelerde görülen bir akut, zührevi enfeksiyondur. Nedeni: Hemophilus ducreyi adlı bir basildir. Kuluçka devri 5 gündür. Belirtileri: Dış üreme organlarında, çok çabuk cerahatlenip, yara şeklini alan bir sivilce belirir. Yara, frengideki sert tabanlı yaranın tersine, yumuşaktır ve bol miktarda, kötü kokulu akıntısı vardır. Kasık lenf bezleri...
SUNİ SOLUNUM. Bir hastanın akciğerlerini hava ile doldurmaya gayret etmeden önce, akciğere giden hava yollarının açık olması sağlanmalıdır. Bundan ötürü, boğulmak üzere olduğu tahmin edilen kişiye suni solunum uygulanma smdan önce, ağız ve boğazda tıkayıcı olabilecek bir madde bırakmamak, dili iyice öne çekmek ve başı da arkaya doğru bükmek gereklidir. Şimdi,...
SUNİ HIZ AYARLAYICI Pacemaker). Tam kalp bloklarında, atrioyentriküler nodülde (bkz. Kalp) başlayıp, sinoatrial iletici liflere giden uyarılar, normalde olduğu gibi, kulakçıklardan karıncıklara geçemez ve bundan ötürü, kulakçıklarla karıncıklar birbirleriyle ilgili olmayarak, ayrı ayrı kasılır. Karıncıklar, dakikada 30-50 kez gibi yavaş bir tempoda atar ve kalp yetmezliği belirebilir. Beyine giden kan miktarı...
SUBDURAL HEMATOM. Beyni kaplayan üç zardan biri olan dura mater'in altına kanamanın olmasıdır. Araknoid zarıyla pia mater arasına (bkz. Subaraknoid Kanama), dura dışına (bkz. Ekstradural Kanama) ve dura mater'le araknoid arasına kanama olabilir. Nedeni: Buradaki kan, daha fazla toplardamar kaynaklıdır. Başa gelen bir darbe (genellikle hafifçe bir vuruş) ya da doğum...
SU KAYBI (Dehidratasyon) Nedeni: Açlık (gemi batmalarından sonra olabileni gibi), aşırı kusma ve bulantı ile seyreden hastalıklar (kolera gibi), aşırı terleme (fark edilmeyebilir). Belirtileri: Çocukta, dudaklar, dil ve ağız kurur. Çocuk huzursuzdur ve kustuğu halde, susamaktadır. Ön fontanel (bkz.) çöker ve durum kötüleştikçe, deri, dolaşım yetersizliğinden ötürü, morarır ve çocuğun soğuduğu görülür....
Stres Duyusal tepki yaratacak şiddette uyaran. Stress uyarıcı faktörler sosyal yaşam, çalışma ortamı, şiddetli heyecanlar olabilir. Bu tür uyanlar ve gerginlikler zamanla organik bozukluklara, hatta hastalıklara neden olur. (Ülser, kalp hastalıkları gibi). Stres vücudun içsel ve dışsal uyarılara tepki verdiği ve hemen hemen herkesin yaşadığı büyük bir sorundur. Çeşitli nedenlerden kaynaklanmaktadır. Çünkü...
SPOR'lar. Bakteriyolojide, bazı organizmaların, doğal şekillerini öldürebilecek çevresel durum değişiklikleri karşısında, dayanıklılık kazanıp, yaşamlarını sürdürebilmek için edindikleri değişik biçimler, spor admı alır. Spor haline geçebilen ve tıpta önemi olan organizmalar, gazlı kangren, şarbon ve tetanoz etkenleridir. Spor'lar, 100 derece çevresindeki ısılara kadar dayanıklı oldu- ğundan, spor yapan organizmalarla savaş çok...
Spironolakton: Bu ilaçlar, aldosteron'un böbreğe olan etkisine karşıt olup, vücuttan sodyum atılmasını, buna karşılık vücutta potasyum tutulmasını artırırlar. Bunlar, diğer maddelerle bir arada, ödem tedavisinde kullanılır. Kullanım Alanları Spironolakton, böbreklerin işleyişinde değişiklik yaparak su ve tuz atılımını arttıran bir ilaç grubudur. Halk arasında idrar söktürücü olarak da bilinir. Ayrıca ödem atma tedavisinde...