Sağlık Sözlüğü

SİNDİRİM SİSTEMİ: Sindirim sistemi, ağızda başlar ve anus'ta biter. Ağıza gi­ren gıda, tükürükle ıslanır. Tükürüğü, şu tükürük bezleri salgılar: Kulağın önünde bulunan parotis bezi, çene açısının altın­daki submaksiller bez ve dil altında bu­lunan, sublingual bez. Tükürüğün için­de bulunan pityalin adlı bir enzim, dişle­rin iyice kesip ezdiği yiyeceklerle karışır ve...

SİGARA İÇMEK. Burada, "tütün iç­mek" kastedilmektedir. Bilindiği gibi, çe­şitli bitkiler, esrar ve astım tedavisinde bazen kullanılan stramonium gibi diğer maddeler de sigara şeklinde içilebilir. Tütün, çok eski yıllarda; Amerika Kı­zılderilileri tarafından kullanılmaktaydı ve bunu Avrupa'ya 1559'da tanıtan, İs­panya kralı II. Filip'in doktorlarından Francisco Hernandez oldu. Bu olaydan 1 yıl sonra, büyükelçi...

SIYRIK. Vücudun, pürtüklü ve sert bir yüzeye sürtünme sonucu, en yüzeydeki deri bölümünün aşınmış olan bölgesidir. Örnek olarak, bisikletten düşen bir ço­cuğun dizinin yola çarpıp sıyrılmasını gösterebiliriz. Sıyrık bölgesi geniş ise, doktorun fikrini almak doğrudur. Küçük bir sıyrık olduğunda, o bölge su ve sa­bunla dikkatle yıkanmalıdır. Üzeri açık bırakılan sıyrık...

SIVI DENGESİ. Tüm yaşayan organiz­malarda, sıvı dengesinin korunması ge­rekir. Sıvı çok azaldığında, hücreler ku­rur, çok arttığındaysa, boğulurlar. Sıvı dengesiyle ilgili bir sorun da, sıvıda bu­lunan ve normal hücre çalışmasını sağ­layan, elektrolitlerin dengesidir. Hastala­rın başlıca su kaybetme yolları, kusma ve ishaldir. Günlük ortalama su kaybı, idrar şeklinde, 1200-1500 mi., terle ve...

SITMA (Malarya). Sıtma paraziti, plas-modium'un etken olduğu bir enfeksiyon­dur. Bu cinsin dört türü insanı enfekte edebilir ve hepsi de anofel cinsi sivri­sinekle taşınır. Tropikal ve subtropikal ülkeler en uygun ortamdır. Sıtma parazitinin yaşam evreleri: Sivri­sinek insanı soktuğu zaman, tek çekir­dekli, iğsi, sporozoit adlı hücreleri kana verir. Bunlar ya bir saat içinde...

SIRT AĞRISI. Çeşitli durumların belir­tisidir. Bel kemiği kemikleriyle, kalça kemikleriyle veya bu oluşumlarla ilgili kaslarla olduğu gibi, uzaktaki bir organ­la da ilgili olabilir. Sırtta bulunan ağrı nedenleri, fibrozit, disk kayması, kas in­cinmeleri, seyrek kullanılan kasların jim­nastik sonucu ağrıması gibi nedenlerdir. Yaşlılarda, bel kemiğinin osteoartrit'i ve her yaşta, bel kemiği kemikleri...

SERVİKAL SPONDİLOZ. Omurganın spondilozu, omurlardaki eklem iltihabı durumuyla ilgilidir ve genellikle, kemik sisteminin diğer bölgelerindeki osteoar-trit'e eşlik eder. Bu durum, genellikle, tekrarlayan ufak kemik-eklem zedelen­melerini izlediğinden, omurganın en ha­reketli yerlerinde (boyun, bel) oluşur. Servikal spondiloz, bazen, yıllar önce ge­çirilmiş bir kazaya ilişkin olabilir. Tra­fik kazalarında, boyun bölgesinin aniden önden arkaya...

SERVİKAL (OMUR ARASI) İNTER-VERTEBRAL DİSK HASTALIĞI. Omur cisimlerini birbirinden ayıran, es­nek ve lifsel bağdokusundan oluşan disk­lerde, bazen dejeneratif hastalıklar gö­rülür. Diskin esnek merkezini kaplayan lifsel doku halkası bazen zayıflar ve disk merkezi dışarı fırlayıp, omuriliğe, ya da sinir köklerinin omurlar arasından çık­tıkları bölgelerine basınç yapar. Bu du­rumun en sık görüldüğü omurga...

SERUM HASTALIĞI. Genellikle, gaz­lı gangren ya da tetanozdan korumak amacıyla at serumu zerk edilen hasta­larda oluşabilen bir reaksiyondur. Atlar­da aktif bağışıklık sağlanarak, hastalığa karşı antikorlar elde edilir ve bunlar, hastalığı almış olması ihtimali olan ki­şilere verilip, onlarda pasif bağışıklık sağlanır. Reaksiyon, zerkten sonra, 5-10 gün içinde ateş, eklem ağrıları ve...

SEPTAL DEFEKT. Bir septum'daki (bkz ) bozukluktur. Bu terim, genellikle, kalbin sağ ve sol kulakçıklarını ya da sağ ve sol karıncıklarını ayıran septum-daki doğuştan bozukluklarda ya da de­liklerin varlığında kullanılır. Kulakçık-lararası septumdaki bir delik, basınç farkından ötürü, kanın sol kalpten, sağ kalbe geçmesine ve sağ karıncığın bü­yümesine neden olacaktır. Bu...

SARKOİDOZ. Vücudun çeşitli yerlerin­de granülomlann ortaya çıkmasıyla be­lirlenen bir kronik hastalıktır. Nedeni: Bilinmemektedir. Granü­lomlann oluşması, anormal bir bağışık­lık reaksiyonu olabilir. Vakaların bir­çoğunda, granülomlar, veremde görüîen granülomatoz oluşumları (tüberkülomla-rı) andırır. Bazı vakalardaysa, granü­lomlar, frengi ya da cüzzamdakına ben­zer; fakat sarkoidoz, bu sayılan hasta­lıkların hiçbiriyle aynı değildir. Belirtileri: Hastalık genellikle kro­nik olup,...

Deri ve dokuların, iç­lerinde bilirubin adlı boya maddesi bi­rikmesi sonucu, sararmasıdır. Bilirubin, ölmüş eritrositlerin hemoglobininin bir yıkım ürünüdür. Hemoglobin, retikülo -endotel sistem tarafından, demir ve bilirubine ayrılır, bilirubin, karaciğer tara­fından, safra içinde barsağa atılır. Nedenleri: Klasik sınıflamaya göre, sarılığın başlıca üç nedeni vardır: Hemolitik, obstrüktif, hepatik. 1. Hemolitik sarılık: Yeni...