Sağlık Sözlüğü

SARI HUMMA. Orta Afrika'da ve Gü­ney Amerika'nın bazı bölgelerinde görü­len, akut, genellikle öldürücü bir hasta­lıktır. Nedeni: Aedes aegypti adlı sivrisine­ğin taşıdığı bir virüs enfeksiyonudur. Belirtileri: Kuluçka devri, bir haf­tadan kısadır. Ateş, nabız yavaşlaması, kusma ve idrarda albümin çıkması beli­rir, Bundan sonra, hastada, kanamalar ve sanlık görülür. Bu hastalıkta, ölüm oranı %...

SARA (Epilepsi). Sarada, beyin çalışma­sındaki bir anormallik sonucu, periyo­dik krizler halinde, ya çok kısa süren dikkat veya bilinç kaybı (bu hastalığın hafif şekli olup, "petit mal" adını alır) veya uzun süren bilinç kaybı ile birlikte çırpınmalar (bu da hastalığın ağır şekli olup, "grand mal" adını alır) görülür.Nedeni: İdyopatik saranın nedeni...

SAMAN NEZLESİ. Göz, burun ve so­lunum yollan mukozasının tahrişiyle be­lirlenen bir allerjik hastalıktır. Nedeni, çeşitli ot ve bitkilerin tozlan olduğundan, her yıl belirli zamanda görülen, mevsim­sel bir hastalıktır. Nedeni: Başka yerlerde de anlatıl­dığı gibi (bkz. Allerji), vücuda, değiş-meksizin giren tüm yabancı proteinler, antijen olarak rol oynar, yani, vücudun kendilerine karşı antikor...

SALİSİLATLAR. Saliks alba bitkisinin kabuğu, uzun yıllardan beri, ateşe karşı kullanılan bir ilaçtır. XIX. yüzyılın ilk yarısında, buradaki aktif maddenin şa­lisin olduğu bulunmuş ve bundan salisi-lik asit elde edilmiştir. Ayrıca, salisilik asit, bileşim olarak, fenol'den de yapıla­bilir. XIX. yüzyılın sonlarından bu yana, sodyum salisilat, hem ateş düşürmekte, hem de ağrı...

SAKAĞI (Ruam). At, eşek, katır, kedi, kobay ve köpeklerde görülen bulaşıcı bir hastalıktır. İnsanlara çok seyrek olarak, derideki sıyrıklar, göz, ağız ya da bu­run yoluyla geçebilir. N.e d e n i: Enfekte hayvanın tükürük ve burun akıntısında bulunan, Loeffte-rella mallei adlı mikro-organizmadır. Belirtileri: İlk enfekte olan yer­de bir ufak çıban...

SAĞLIK. Sağlıklı bir yaşamın gerekli­likleri, herkesçe iyi bilinmektedir: Diş bakımı, dengeli beslenme, yeterli vitamin ve mineraller, gerekli egzersiz, temizlik ve sinirsel gerginlikten kaçınmak. Buna rağmen, modern yaşayış düzeninde, bu kavramlar da değişmektedir. Dengeli, iyi sindirilebilen bir yemeğin gerekliliği ya­nında, dünyanın değişik yerlerinde bu yönde edinilmiş olanak ve kavramları da düşünmek...

SAĞIRLIK. İşitmemek demektir. işitme mekanizması: Kulak, üç bölgeye ayrılır ve sağırlık ya bu bölgelerden her­hangi birinin yıkımı veya hastalığına, ya da kulaktan beyine uyarıları taşıyan işit­me siniri bozukluğuna bağlı olabilir. Ku­lağın anatomisi, daha ayrıntılı olarak, "Kulak" başlığı altında anlatılmaktadır, fakat temel noktalar burada tekrar ele alınacaktır. Dış kulak: Kulak kepçesiyle, dış...

SAFRA TAŞI (Kolelitiyaz). Nedeni: Belirli değildir, fakat genel­likle safra kesesi iltihabıyla ilişkisi oldu­ğu sanılmaktadır. Üç tip safra taşı var­dır: 1. Karışık: Safra boyaları, kalsiyum ve kolesterolden oluşan; 2. Saf koleste­rol; 3. Yalnız safra boyalarından oluşan; seyrek rastlanan, yumuşak taşlar bu cins­tir. Belirtileri: Hasta, genellikle bir süredir safra kesesi iltihabı krizleri ge­çirmiştir...

SAFRA KESESİ İLTİHABI (Kolesistit).) Akut (genellikle, taşla birlikte): Nedeni: Streptokok, Escherichia coli ve bazen de tifo basili enfeksiyonudur. Belirtileri: Karın üst bölümünde, kaburgaların altında duyulan ve sırta, sağ kürek kemiğinin altına, hatta sağ omuzun ucuna yayılan, akut bir ağrıdır. Kusma ve bulantı görülür. Kriz, hasta­nın uzun süren sindirim güçlüğü...

SAFRA KESESİ. Safra kesesi, safra sis­teminin bir parçası olup, safranın kara­ciğerden akışı, safra depolanması, yoğun­laştırılması ve safranın barsaklara akı-tılmasıyla ilgili görevleri vardır. Safra, karaciğerde, ufak kanallarda toplanır ve ufak kanalların hepsi, iki büyük kanal yapacak şekilde birleşir. Bunlar, karaci­ğeri, derin bir yarık olan porta hepatis bölgesinden terkeder. Porta hepatis böl­gesinden,...

SAFRA. Karaciğer tarafından salgılanan yeşil-kahverengi sıvıdır; glikoz, üre, saf­ra tuzlan, kolesterol, bilirübin gibi ka-nşık maddeler ve bir miktar proteinin sudaki eriyiğidir. Safra kanalı, karaci­ğerden duedonum'a uzanır ve böylece safra doğrudan olarak karaciğerden ince-barsağa akabilir, ama safranın genellik­le izlediği yol, karaciğer -» ductus cysti-cus -» safra kesesi şeklindedir ve safra kesesinde...

SAÇ-KIL. Tıpla kozmetik arasında söz-konusu edildiğinden, saç-kıl konusunda çeşitli yanlış düşünceler vardır. Burada, bunların ancak birkaçından söz edilebi­lecektir. Şunu işaret etmek gerekir ki, saç, ölü bir yapıdır ve derideki yağ bez­lerinin salgılarıyla parlak görünür. Saç, dıştan beslenemez, çünkü saçlı deriye gerekli besleyici maddeler ona ancak kan dolaşımıyla gelebilir. Saçın, haftada...