Sağlık Sözlüğü

PİYELONEFRİT. Böbrek ve böbrek pelvisinin iltihabıdır. Nedeni: En sık enfekte eden mikro -organizma, normalde, sindirim yolların­da bulunan ve zararsız olan Escherichia coli'div. Streptokok, stafilokok, Bacillus proteus gibi organizmalar da etken ola­bilir. Enfeksiyon, böbreklere, kan dola­şımı ya da üretra, idrar torbası ve üre-terler yoluyla erişir. Genellikle, kadın­larda, gebelik sırasında, erkekteyse, pros­tat bezinin...

PİYELOGRAFİ. Röntgen ışınlarını ge­çirmeyen bir maddeyle belirgin hale ge­tirildikten sonra, böbrek pelvisinin X-ı§mlarıyla incelenmesidir. Karnın düz filmi çekildikten sonra, damara iyotlu bir madde, örneğin Urografin, zerk edi­lir. Bundan 5, 10, 15 ve 30 dakika son­ra radyografiler alınır. Verilen maddeyi yoğunlaştıran böbrek, bunu böbrek pel-visine salgılar ve kontrast maddenin üre-terler yoluyla...

PİLOR STENOZU. Mide çıkışının da-ralmasıdır. Nedeni: 1. Doğmalık: Doğrudan ne­deni bilinmemektedir. Genellikle 2-6'ncı haftalarda, erkek bebeklerde teşhis edi­lir ve kalıtsaldır. Pilor bölgesini çevrele­yen kaslar aşırı gelişmiştir. 2. Sonradan oluşan: Erişkinlerdeki bu bölge daralması, genellikle, pilor bölgesi­ne yakm bir duodenal ülserin büzülmesi ya da mide alt ucu karsinomu sonucu görülür. Akut duodenum ülserleri...

Bu maddeler, derin tabakalardaki damarlarda pıhtıların oluştuğunun bilin­diği hallerde, damar cerrahîsinde ve kan dializinde, toplardamarlarda pıhtılaşmayı önlemek amacıyla kullanılırlar. Bazı dok­torlar, antikoagülaniarı, koroner trom-boz vakalarından sonra kullandırmakta­dırlar, fakat bu durumda, sürekli labo-ratuvar deneyleriyle doz kontrolü ge­rektiğinden, antikoagülanm varsayılan koruyucu etkisinin, bu yorucu deneyleri yaptırmak için yeterli olmadığı kanısı da yaygındır. Başlıca...

PIHTILAŞMA (Koagülasyon). Pıhtılaş­ma, oldukça karmaşık bir olaydır. As­lında, dolaşımdaki fibrinojen adlı bir madde, pıhtının çatısını yapan ve erime­yen fibrin'e dönüşmektedir. Şimdiye ka­dar pıhtı oluşumunda rolü olan 13 fak­tör keşfedilmiştir. Bu faktörlerin tümü­nün normal çalışması halinde, yaralanan doku sıvısında bulunan tromboplastin, dolaşımdaki protrombini, trombine dö­nüştürmekte, bu da fibrinojeni etkileyip, fibrin haline...

PERNİSYÖM ANEMİ (Addison ane­misi). Alyuvarların yapımındaki bir anor­mallikten ötürü beliren kansızlık tablosu­dur. Nedeni: B12 vitamini eksikliğidir. As­lında, mide dumura uğrar ve hidroklo-rid asit ya da B12 nin emilmesi için ge­rekli diğer bir madde olan intrinsik fak­törü salgılayamaz hale gelir. Birkaç va­kada (genellikle, bitkisel diyet uygulayan­larda), besinlerde B12 eksikliği vardır. Midenin büyük...

PERİTONİT. Periton iltihabıdır. Nedeni: Bir iç organın delinmesi, kanlanmasının engellenmesi, bakteri en­feksiyonunun yayılmasıdır; akut ya da kronik olabilir. Belirtileri: 1. Akut: Karma yayı­lan şiddetli ağrıdır. Hasta, kıpırdamadan yatar, rengi soluktur, nabzı zayıf ve sü­ratlidir, ağzı kurudur, soluğu kokar, so­ğuk soğuk terler. Solunum yüzeysel olup, kesin kabızlık vardır. Peritonitte barsak-lar felce uğradığından, barsak...

PERİTON. Karın boşluğunun iç yüzünü ve burada bulunan organları örten zar­dır. Karın duvarlarını kaplayan bölüm, parietal tabaka, organları örteniyse, vi-seral tabaka adlarını alır. İki tabaka ara­sında bulunan çok az sıvı, organların serbestçe hareketini sağlar. Periton, or-ganlararası kıvrımlar da yapar: Öndeki bir büyük kıvrımın adı, omentum'dur ve mideden aşağı sarkan, üstü...

Çocuklarda görü­len kusma nöbetleri. Nedeni: Bilinmez. Belirtileri: 3 yaşından sonra, baş ağrısı ya da mide ağrısıyla başlayabilen ve 1-2 gün süren kusma nöbetleri beli­rir. Kusma şiddetli olup, karın ağrısına eşlik eder. Tedavi: Kusma durur durmaz, iyi­leşme çabuk olur, fakat devamı süresin­de, çocuk, midesinde hiçbir şeyi tutamaz. Hasta yatırılmalı ve sık sık...

Kazazedenin güvenini kazanın. Yaralanmış kısmı, yavaş yavaş akan soğuk suyun altına tutunuz ya da 10 dakika süre ile (ağn dinmezse daha uzun) soğuk suya daldırınız. Eğer su yoksa onun yerine süt ya da bira gibi zararsız herhangi bir sıvı kullanılabilir. ■ Yanan alan şişmeye başlamadan önce orada bulunan yüzük, saat, kemer,...

Bunlar hem evde hem de endüstride en yaygın şekilde görülen yanıklardır ve özellikle çocuklarla yaşlılarda ölümle sonuçlanan kazaların en büyük sebebidirler. Alt tabakalardaki dokulara daha fazla hasar vermelerim önlemek ve ağnyı, şişmeyi, şok olasılığım azaltmak için yamklan ve haşlanmalan hemen soğutmak gerekir. Soğutmada en etkili metod, o bölgeyi soğuk su...

Bunlar vücut dokulannda sıcaklık, kimyasal maddeler ya da radyasyonun sebep olduğu hasarlardır. Buhar ya da sıcak sıvılar gibi "ıslak" sıcaklıklann neden olduğu yanıklara "haşlanma" denir. Yanıklar, derinliklerine, büyüklüklerine ve ağırlıklanna göre değişir ve deriye i olduğu kadar vücudun alt kısımlanna da zarar verebilir. Çoğu yanığın tıbbi bakıma ihtiyacı vardır. Sıcaklık, yanıkların...