Sağlık Sözlüğü

İZLEYİCİ (Monitör). Nabız hızı ya da elektrokardiyogram gibi çeşitli fizyolojik ölçüleri saptayıp, bunları devamlı ola­rak, inceleyen kişiden belirli bir uzaklık­ta bulunan bir aletle göstermek müm­kündür. Bu işlemi yapan cihaz bir katod ışınları tüpüdür ve monitör adını alır. Burada amaç, hemşirenin, her bir has­tayı ayrı ayrı ziyaret edip incelemesine gerek...

İYONLAŞTIRICI IŞINLAR. Atom çe­kirdeği, pozitif yüklü proton ve yüksüz olan nötronlardan oluşur. Çekirdeğin etrafında ise, negatif yüklü elektronlar var­dır. Bir metal parçası, çok hızlı seyre­den elektronlarca bombardıman edildi­ğinde, elektromanyetik ışınlar olan X-ışınları açığa çıkar. Gamma ışınları da elektromanyetik radyasyonlar olup, kitlesiz ve yüksüzdürler; dış etki ile ya da sabit olmayan...

İYOT. Tıpta özellikle I 131 radyoaktif şekli kullanılır: Yan-ömrü 8 gündür ve tiroid hastalığının teşhis ve tedavisinde yararlıdır. Tentürdiyot şeklinde, yara te­mizlemek, ameliyat öncesi, deriye sürül­mek ya da, karşıt tahriş amacıyla, kro­nik iltihaplı eklemlere uygulanmak sure­tiyle kullanılır. İyotlu potasyum iyodür karışımı (Lugol eriyiği) genellikle, tiro-toksikoz öncesi hastalara verilmekte ve aynı...

İSONİAZİD. İsonikotinik asit hidrazin (I.N.H.) diye de anılan isoniazid, tüber­küloz (verem) tedavisinin bilinen en et­kili ilacıdır. Ağızdan alınır ve zehirli et­kisi yok denecek kadar azdır, fakat strep­tomisin gibi, isoniazid de kendine karşı dirençli basil türlerinin oluşmasına yol açabilir. Bundan ötürü, streptomisin ve P.A.S. (para-amino-salisilik asit) ile bir arada verilir ki,...

İskelet Nedir? Vücudun yumuşak kısımla­rına destek olan kemik yapıların tümü­dür. İskeletin birden çok tanımı mevcuttur. Bunlardan bir kaçına değinecek olursak ; -İskelet insan ve hayvanların duruşunu destekleyen temel yapıdır. -İskelet kasların tutunup iç organların muhafaza edildiği bir yapıdır. -İskelet kemiklerden oluşmuş etrafı bağ ve kaslarla sarılmış yapıya denir. Yukarıda birçok tanımı verilen iskeletin yassı, uzun...

İshalin Nedeni: İshalin çeşitli nedenleri var­dır. Bunları akut ve kronik olarak sınıf­landırmak durumun açıklanmasını kolay­laştırır. Akut: En sık rastlanan akut ishalin ne­deni, zehirli gıda veya salmonella grubu bakterilerin bulaşmış olduğu besin mad­delerinin yenmesidir. Yolculuk edenlerde görülebilen ishalin nedeni bu olabilece­ği gibi, kalınbarsaktaki organizmaların değişmiş olması da olabilir. Kalınbar­saktaki bu yeni organizmalar...

İRİTİS. Göz küresinin arka tabakasını yapan iris, kirpiksi cisim ya da koroidin iltihabına, etkilenen bölüme göre, iritis, iridosıKiıt veya iridosiklokorodt adı ve­rilir. Son durumda, gözün tüm pigmentli tabakası etkilenmiştir. Nedeni: En sık genç erişkinlerde gö­rülür ve vaKaların çoğunda neden, fren­gidir. Diğer nedenleri, kornea yaraları, şeker hastalığı, romatizma, diş apseleri ve...

İNVAGİNASYON Nedeni: Vakaların çoğu, 4-9 aylık erkek çocuklarıdır ve erişkinlerde de gö­rülmekle beraber, 2 yaşın üstünde rast­lanması enderdir. Erişkinlerde, daima polip gibi selim bir tümör ya da kanser gibi belirli bir nedeni vardır. Çocuklar­da, açık bir neden bilinmemekle beraber, invaginasyon bölgesinde, barsak duva­rında yerel enfeksiyondan ötürü, şişmiş lenfatik doku...

İN VİTRO. Deney koşullarında oluşan biyolojik reaksiyonlara verilen addır: Kelimenin anlamı, "cam içinde"dir. Bu­nun karşıtı olan "in vivo", "hayat için­de" demek olup, canlı organizmalarda oluşan reaksiyonlar için kullanılır. Be­lirli bir ilacın, in vivo ve in vitro etkile­rinin aynı olması gerekmez. İn vitro Nedir?                 İn vitro İngilizce kökenli bir kelimedir. Biyoloji ve...

İNTİHAR. İntiharın, en çok, dünyanın gelişmiş bölgelerinde görülmesi, gerçek bir çelişkidir. Gelişmemiş yerlerde, ke­limenin anlamı dahi bilinmeyebilir. Bu çelişkinin açıklamasını yapmaya kalkı­şanlar, şu özelliklerden söz ederler: Sanayi devrimi, tarımsal yaşam sürdü­ren, ailenin her bireyinin kendini ya­rarlı görebildiği belirli bir aile düzeni olan toplulukların dengesini değiştirmiş­tir. Günümüzde, yaşlı kişiler, toplumda önemi ve...

İNTERFERON. Enfeksiyöz hastalıkla­rın çoğunun önlenmiş ve hatta bir bö­lümünün tamamen ortadan kaldırılmış olmasına rağmen, bir büyük grup, tedavi yöntemlerinin çoğuna dirençlidir: Bu,-vi­rüs hastalıkları grubudur. Adi nezle, su­çiçeği, kızamıkçık ve kabakulak gibi ha­fif hastalıklar ya da ansefalit ve sarı humma gibi ağır hastalıklar, hep bu gruptandır. Interferon ilk olarak 1957 yılında,...

İNSÜLİN. Pankreas'ta iki cins hücre bu­lunur. Birinci tip hücreler, pankreas ka­nalında, duodenuma iletilen bir sindirim fermentini yapar; ikinci tip ise, ayrı ayrı hücre gruplarını oluşturan (bu hücre grupları, Langerhans adacıkları adını alır) ve insülinle glukagon hormonlarını salgılayan hücrelerdir. İnsülinin varlığı 1909'da iddia edilmiş, fakat izolasyonu, ancak 1922 yılında, Macleod, Banting...