Sağlık Sözlüğü

HEMAKROMATOZ. Bronz diyabet de denen bu durum, demir metabolizması bozukluğuna bağlı bir kalıtsal hastalık­tır: Demir pigmenti (renk maddesi) olan hemosiderin, deride ve vücudun diğer bölgelerinde birikir ve derinin rengi koyu­laşır. Bu, erkekte görülen bir hastalıktır. Nedeni: Kanda artmış olan demir, kahverengi hemosiderin tanecikleri halin­de, karaciğer, dalak, kalp, erbezi ve de­ride...

HAZIMSIZLIK (Dispepsi): Bu kelime, sindirim olayı sırasında duyulan rahat­sızlık anlamına gelir. Bu rahatsızlığın ne­denleri çeşitlidir: a) Başka bir olayla il­gili olmaksızın sindirim güçlüğü (fonk­siyonel hazımsızlık)-, b) Mide ya da duo-denumdaki organik değişiklikler (yara gibi), c) Barsak hastalığı, d) Sinirsel şi­kâyetler, e) Geçici şikâyetler. Sık sık sindirim rahatsızlığı geçirenle, bir gece önce fazla yemiş içmiş olan veya hafif...

Hava Yutma Nedir? (Aerofaji). Nörotik (asabî) bünyelilerde, genellikle farkına varılmadan, hava yutulmasına verilen ad­dır. Bu durum, mide şişkinliğine yol açar. Dişler arasına bir mantar sıkıştır- manın durumu düzeltmekte etkili oldu­ğu iddia edilir Hava yutma havanın mideye aşırı olarak gitmesi durumudur ve hemen hemen herkesin günlük yaşamda karşılaştığı bir durumdur. Rahatsızlığa neden olan...

HAVA YOLCULUĞU. Hava yolculuğu­na çıkacak kişi, direncinden şüphe et-mekteyse, doktor kontroluna başvurma­lıdır. Uçakla yolculuk yapmaması gere­kenlerin sayısı çok azdır: Aktif verem, yakında geçirilmiş enfarktüs, ağır ane­mi dışındaki hallerde, uçak yolculuğunu önleyen bir durum pek düşünülemez. Bu­nunla birlikte, bir karın ameliyatını izle­yen iki hafta içinde yolculuk etmek, ve­ya göz küresini ilgilendiren...

HASTANE. Hastaların kabul ve tedavi edildikleri yerdir. Kelimenin kökü, La­tince hospitalis'tir ki, ev sahibi ile ko­nuğa ilişkin bir anlamı vardır ve günü­müzde, anlamı değiştiği halde, otel keli­mesi de aynı kökten türemiştir. M.Ö. 4000 yıllarında, Mısır'da, tapmaklara bağlı bir tür hastaneler vardı ve burada hastalar, tanrılardan yardım beklemek için yatarlardı. "Tıbbın...

HARDAL. Brassica nigra ve Brassica alba'mn uçucu yağlar kapsayan tohum­larından elde edilen bir maddedir. Özel tadı ve uyarıcılığından, deri ve dilde, karşı tahriş olayında yararlanılır. HARDAL GAZI. I. Dünya Savaşı'nda, kükürtlü hardal, zehirli bir gaz olarak kullanılmaktaydı. 20 yıl sonra, hardalın azotlu türevlerinin kanser tedavisinde kullanılabileceği anlaşıldı. Bu maddenin hücrelere etkisi,...

(Sanrı). Halüsinas-yonlar, illüzyon ya da delüzyon'lavla ka­rıştırılmamalıdır. İllüzyon, algılama du­yusu bozukluğudur: Kişi, gerçekte olan bir şeyi yanlış yorumlar (örneğin, kapıya asılı bir bez parçasını hortlak sanır). Delüzyonda ise, kişiye özgü, başkaların­ca kabul edilmeyen bir inanç vardır: Örneğin, kişi kendini Napolyon sanır. Halüsinasyon, yanlış duyu varlığıdır: Ki­şi, başkalarının ortada bulunmadığını id­dia...

Hafıza bozukluklarının neden­leri, genellikle şöyle sınıflandırılabilir. 1. Başka konularla uğraşmaktan ötürü, bir konuyu yanhş algılamak (genellikle, nevrozlarda (bkz.) görülür. 2. İhtiyarlık, beyin damarlarının sertleş­mesi, bakyeriyel ya da diğer toksinlerle zehirlenme sonucu beyinde yapısal bo­zuklukların ortaya çıkması; frengi, kar­bon monoksit ve alkol zehirlenmelerinde (bkz. Korsakoff Sendromu) görülür. 3. Histeri: Nörotik...

GÜNEŞ ÇARPMASI (Sıcak çarpması). Son zamanlara kadar, güneş çarpmasıy­la, sıcak çarpması ayrı iki durum kabul edilmekteydi. Bu görüşe göre: Tropikal iklimlerde de Kuzey Avrupa'da çelik fı­rınları çalışma koşularında da sıcak çarpmasının nedeni, çevresel aşırı sıcak­tı. Güneş çarpması ise, inanışa göre,güneş ışınlarının, baş veya omuriliğe et­kisiyle oluşurdu. Aslında, böyle bir du­rum...

GUATR. Boyunda bulunan tiroid bezi­nin şişmesidir. Guatr, nedenlerine göre sınıflandırılır: 1. Basit guatr'da, tiroid bezinin aşın veya normalden az çalış­ması, ya da habislik söz konusu değil­dir; 2. Habis guatr; 3. Hipotiroidizme (tiroid bezinin normalden az çalışması­na) bağlı guatr; 4. Hipertiroidizme (be­zin aşırı çalışmasına) bağlı guatr. 1. Basit Guatr: Nedeni: Besinlerde iyot azlığıdır....

Gripin Nedeni: Miksovirüslerden olan, in­fluenza A, B ya da C enfeksiyonudur. Belirtileri: Ani olarak, yüksek ateş, titreme, baş, kemik ve kas ağrısı, önce­leri kuru ve sonraları balgamlı olan ök­sürükle başlar. İkincil bakyeriyel bir en­feksiyonun eklenmesi halinde, grip, bronkopnömoni ya da pnömoniye dönü­şebilir. Genellikle, depresyon hali, in-fluenzaya eşlik eder. Tedavi: İkincil...

GRANÜLASYON DOKUSU. Bir yara­nın iyileşmesinin başlangıcında, yara yü- GREGORY KARIŞIMI zeyinde, fibroblast ve endotel hücrele­rince meydana gelen dokudur: Kırmızı kadifeyi andırır ve enfeksiyona karşı kuv­vetli direnci vardır. İyileşme ilerledikçe, bu doku sonunda, deriyi yapacak epitel hücrelerince kaplanır. Endotel hücreleri, ufak kan ve lenf damarlarını yaparlar, fibroblastlar da ilerde büzülüp yara izi­ni...