Sağlık Sözlüğü – F

İlkel kabilelerde, büyülü niteliklere sahip olduğuna inanılan cansız bir nesne kut­sanır, kabilenin "fetiş"i olarak toplu yaşantıda önemli bir yer işgal ederdi. Fransız psikologu Prof. Aifred Binet'nin, erkek hastalarında gözlemlediği cinsel sap­lantıları tanımlarken bu sözcüğü kullan­masından bu yana "fetişizm" antropolojinin yanısıra psikolojide de bir araştırma konusu olmuştur. Sözlükte "mantık dışı olarak kutsanan nesne"...

FELÇLİLERDE İLK YARDIM TEDAVİSİ Yarım felcin nedenleri çoktur. Öncelikle bu nedenlerin tedavisine girişilir. Neden, kan toplanmasıysa boşaltılır; bir kalp içzan iltihabı ya da tifo ateşiyse, tedavi edilir; damar oluşum bozukluğuysa (anevrizma vb.) ameliyat edilir; ursa, ameliyatla çıkarılır. Bununla birlikte, genel olarak uygulanabilecek bazı kurallar da vardır. Zamansız tedavilere girişmemek, felçliye bir...

FELÇLER Organizmanın her köşesine, damar ağacı gibi, bir de sinir ağacı uzanmaktadır. Özellikle ha­reketleri düzenleyen ve kaslara uzanan sinir­lerde bir bozukluk veya kesilme olursa, o or­ganın kasları hareketsizleşir, bu olaya felç ismi verilir. Özellikle insanların kol ve bacaklarına gelen felçler dikkati çeker. Yüzde, dilde olan felçler de konuşma bozukluğu ve ağız çarpıklığı...

Şeker, bal, reçel, pekmez, çikolata, gofret, lokum, pişmaniye, dondurma, şekerlemeler. ■ Şekerli içecekler; meşrubatlar, kola, limonata, meyveli şerbetler, sıcak çikolata, salep, boza, hazır meyva suları, meyva aramalı içecek tozlan ■ Alkollü içecekler; şarap, rakı, bira, viski, likör vb. ■ Yağ ve şeker içeriği yüksek olan besinler; pasta, kek, kurabiye, bisküvi, börek, çörek, helva...

Yanm felcin nedenleri çoktur. Öncelikle bu nedenlerin tedavisine girişilir. Neden, kan toplanmasıysa boşaltılır; bir kalp içzan iltihabı ya da tifo ateşiyse, tedavi edilir; damar oluşum bozukluğuysa (anevrizma vb.) ameliyat edilir; ursa, ameliyatla çıkarılır. Bununla birlikte, genel olarak uygulanabilecek bazı kurallar da vardır. Zamansız tedavilere girişmemek, felçliye bir şey içirmeye çalışmamak...

Hareketleri düzenleyen ve kaslara uzanan sinirlerde bir bozukluk veya kesilme olursa, o organın kaslan hareketsizleşir, bu olaya felç ismi verilir. Özellikle insanların kol ve bacaklarına gelen felçler dikkati çeker. Yüzde, dilde olan felçler de konuşma bozukluğu ve ağız çarpıklığı ile hemen belli olur. Önemli felçlerden biri de bağırsak felçleridir, öldürücü bir hastalıktır....

FRENGİNİN Nedeni: Enfekte biriyle cinsel ilişki­de bulunmak, ya da fetus'un, enfekte anneden hastalığı almasıdır. Etken mik-ro-organizma, Treponema pallidum''dur. Bu, bir spiroket olup, ısı değişiklikle­rinde veya nemli ortamda hemen ölür. Belirtileri: Hastalığın üç evresi vardır. Birinci evre, hastalığı kaptıktan 3-4 hafta sonra başlar. Belirtileri, has­talıklı bölgede (dış üreme organları, du­dak, parmak)...

FRAMBEZİ (Verem dutu). Tropikal ül­kelerde rastlanan bir kronik hastalıktır. Nedeni: Frengi etkeni olan mikro­bu çok andıran, Treponema pertenue adlı bir mikro-organizmadır. Frambezi, sıkı temas sonucu bulaşan bir hastalık ol­makla birlikte, zührevi değildir. Frengi için yapılan kan testleri, bu hastalıkta da pozitiftir. Belirtileri: Bulaşmanın olduğu te­mas yerinde bir sivilce belirir ve bu,...

Geçmişte, fosforla ve kibrit yapımıyla uğraşan kişilerde görülebilen fosfor zehirlenmesi sonucu, altçene kan­grenleşmekteydi. Günümüzde, bu duru­ma rastlanmamaktadır, fakat ender de olsa, fare zehiri yenmesi sonucu hasta­lanma ve ölüm görülmektedir. Bu ze­hirlenmenin tipik belirtileri, ağır kara­ciğer yıkımına yol açan tahriş edici bir maddenin yenmesine ilişkin belirtilerdir. Fosforik asit birçok toniğin yapısında...

Foramen Nedir? Özellikle kemiklerde görü­len ve içinden kan damarları veya si­nirlerin geçmesine yarayan doğal bir açık­lık ya da deliktir. Vücuttaki en büyük foramen, kafatası tabanında bulunan, içinden omuriliğin geçtiği foramen magnum'dur. Foramen hastalığından bahsetmeden önce tıptan ve tıp biliminin gelişmesinden bahsetmek daha doğru olacaktır. Çağımızda tıp bilimi oldukça gelişmiş durumdadır. Hastalık türleri...

FLUOR. Halojen serisi (klor, brom ve iyot'un bulunduğu grup) elementlerinden biridir; kemik ve dişlerin doğal olarak bileşiminde bulunur. Günümüzde, fluor ile ilgili tartışmalardan en büyüğü, diş çürümelerinin önlenmesi için içme su­larına fluor eklenip eklenmemesi konu­sunda yapılmaktadır. İçinde, milyonda bir oranında fluor bulunan su kullanan­ların dişlerinin çürüme olağanlığının,fluorsuz su kullananlarınkinden daha...

FLATULANS. Mide veya barsaklarda mideye geren, karında gurultulara ne­den olan, dolgunluk ve rahatsızlık duy­gularını yaratan gaza veya anus'tan ya da ağızdan (geğirme şeklinde) hava çı­kartılmasına verilen addır. Flatulans va­kalarının çoğunda neden, hastanın hava­yı dışarı atmaya gayret etmesi sırasında hava yutmasıdır. Bu duruma yatkınlık, genellikle sindirim bozukluğundan doğ-maktaysa da, havanın yutulmasından...