Sağlık Sözlüğü-O
ÖJENİK. Bir türün kalıtsal özelliklerini geliştirebilecek koşulları inceleyen bilim dalıdır. Bu bilimi ilk ortaya atanlardan biri, Charles Darwin'in kuzenlerinden Sir Francis Golton'dur (1822-1911). Günümüzde öjenik'in rağbet görmemesinin nedenleri, kalıtımın, türün özelliklerini saptayan tek faktör olmadığının tanınması, kalıtım hakkındaki bilginin yetersizliği ve geçmişte totaliter rejimlerde, bu bilimin kötü amaçlara yöneltilmiş olmasıdır....
ÖDEM. Vücutta, anormal miktarda su toplanmasıdır. Yerel (bazı allerji durumlarında, ya da yerel kan dolaşımına engel bulunan hallerde) veya genel (kalp, böbrek ya da karaciğer hastalıklarında) olabilir. Genellikle, kalp ve böbrek hastalıklarında görüldüğünde, tedavi nedene yönelmektedir. Böbrek hastalıklarında ödem, sabahlan daha fazla olup, göz altları ve yüzde belirir. Kalp hastalıkla-rındaysa,...
OTOSKLEROZ. İç kulak labirentinde süngersi kemik oluşumudur. Bunun sonucunda, stapes'in ucu, oval pencereye yapışır (bkz. Kulak) ve sağırlık belirir. Bu durum, bazı vakalarda, ameliyatla düzeltilebilir. İşitme Evreleri Kulak 3 ayrı kemik vasıtasıyla duyma işlemini gerçekleştirir. Çekiç kemiği olarak bilenen malleus, en dışta yer alır ve sesleri toplayarak ileriye iletir. Bir sonrasında örs...
OSTEOKONDRİT. 1. Kemik ve kıkırdağın iltihabıdır; 2. Çocuklarda, kemik-lerdeki büyüme merkezlerinin değişmesi; bu duruma genellikle osteokondroz adı verilir. Osteokondritte, kemikteki nekroz ve dejenerasyon, teşhis ve tedavi edilmezse, ağır şekil bozukluklarına yol açar. Çeşitli kemikler hastalanabilir ve hastalık, bölgeye göre, değişik adlar alır: Tib-ya çıkıntısında Osgood-Schlatter hastalığı, femur başında Legg-Calve Perthes...
ORUÇ TUTMAK. Kişinin açlığa daya-nabilme süresi, duruma göre değişir. Örneğin, susuz kalan insanların çoğu bir hafta ile on gün arasında ölür, ama su verilip de çevre ılık tutulduğu takdirde, yaklaşıp 2,5 ay kadar açlığa dayanılabi-lir. Oruç tutmak, birçok kişi tarafından, bir sağlık önlemi olarak salık verilmektedir. Gerçekten, çok fazla yemek...
ORGANİK FOSFOR BİLEŞİKLERİ. Bunlar, böcek öldürücü olarak kullanılır. Sinir sisteminin düzgün çalışmasını sağlayan asetilkolinesteraz enzimini bloke ettiklerinden, çok tehlikeli olup, bazen savaş gazı olarak da kullanılmışlardır. Bu bileşiklerce zehirlenme belirtileri, halsizlik, terleme, yavaş nabız, aşırı tükürük salgısı, akciğerlerdeki dar solunum yollan spazmından ötürü ıslık sesli solunumdur. Bu belirtileri izleyen ince kas...
ORGAN DONMASI. Soğuk, kan dolaşımını ve böylece dokuların yaşama gücünü etkileyip donmaya yol açmaktadır. Şiddetli soğukta, atardamarlar daralıp, organın uyuşmasına neden olur ve bu olay uzarsa sonuç gangrendir. Erken devrelerde, soğuktan uzaklaştırma sonucu, dokuda bir kızarma görülür. Bu, hafif derecedeyse, dolaşımın yeniden başladığının belirtisidir; aşırı kızarma ise, doku iltihabı ve...
ORAK HÜCRELİ ANEMİ. Kalıtsal bir kan hastalığıdır. Nedeni: Alyuvarlarda, indirgendiğinde pelte haline gelen ve hemoglobin S adını alan anormal bir hemoglobin'in varlığıdır. İndirgenmiş S hemoglobinli alyuvarların şekilleri bozulur. Bunlar, mikroskop altında ay biçiminde olduklarından, orak hücreleri adını alırlar. Bu tür hücreler, kan dolaşımında süratle yıkılır. Belirtileri: Çocuk iki yaşma gelmeden, hastalık...
OMURİLİK. Omurilik, beyinden başlayıp omurga kemiği içinde, 2'nci bel omuruna kadar uzanan ve buradan sonra fibröz bir kordon şeklindeki filum terminale olarak devam eden bir merkez sinir sistemi organıdır. Beyin zarı adını alan —pia, araknoid ve dura— zarlar-ca çevrelenmiştir (aynen beyin gibi) ve beyin zarları, bu zarlarla devamlıdır. Pia ve...