SOLUK VE SOLUNUM YOLU TIKANMASI

Soluğun veya üst solunum borusunun tıkanması, soluğun kesilmesine yol açar. Bu tıkanma dışardan veya içerden çeşitli nedenlerin etkisiyle oluşabilir. Örneğin, boynun dışardan basınca maruz kalması, boğazlanma, asılma gibi nedenler, birinciler için örnek teşkil eder. Buna karşın yutarken kaza ile genze kaçan kemik, takma diş, büyük ve seıt lokmalar, para gibi şeyler ikincilere örnek gösterilebilir.
Bununla birlikte, tıkanmalara kas spazmı da neden olabilir. Yetişkinler, iyi çiğnenmeyen ya da acele yutulan yiyecek parçalarıyla tıkanabilirler; çocuklar da her şeyi ağızlanna sokmayı sevdikleri için risklidirler.
Tıkayan şeyin mümkün olduğu kadar çabuk çıkanlması şarttır. Kendinde olan bir kazazedeyi, tıkayan şeyi öksürerek çıkarmaya teşvik ediniz; bundan bir sonuç alınmazsa yer çekiminden yararlanarak ve “sarsarak” (sırtına \-urarak) çıkarmaya çalışınız. Sonra, ancak bu da sonuç vermezse karna bastırarak, ciğerlerde kalan havayı dışan çıkarmaya zorlamaya çalışmalısınız.Bu yöntemlerden ikisi de, herhangi bir ilkyardıma tarafından herhangi bir kazazede (bebek, çocuk ya da yetişkin) herhangi bir konumda (otururken, ayakta ya da yatarken) uygulanabilir. Sırta vurmak da, karna bastırmak da bir seferde dört kez uygulanmalı, fakat yöntem başarılı olursa serinin sonuna kadar uygulanmasına gerek du\*ulmamakdır.
Kazazedeyi hangi konumda bulursanız o konumda tedavi ediniz. Kazazede ayakta ya da oturuyorsa, \oikarda anlatılan yöntemi, kazazede yatıyorsa ya da siz ondan daha küçükseniz, kendinde olmayan bir kazazedeye uygulanan yöntemi uygulayınız.
Eğer kazazede kendinden geçerse tıkanıklıktan geçerek ciğerlere dolmak üzere yapay soluk verme zorunda kalırsanız; kendinden geçmiş bir kazazedenin gırtlağı hiçe gevşeyip, havanın, engelin bulunduğu yerden geçmesine izin verebilir. Kazazedenin başı ciğerlerinden daha aşağı gelecek şekilde eğilmesine yardımcı olunuz. Kürek kemiklerinin arasına elinizin ayasıyla dört kez dikkatlice vurun; her \oıruş, tıkanıklığı tek başına açabilecek sertlikte olmalıdır.
■ Ağzına bakarak, tıkayan cismin çıkıp çıkmadığını denetleyiniz. Çıkmamışsa kamına bastırma işlemi uygulayarak çıkarabilirsiniz.
■ Ağzını tekrar kontrol ediniz. Eğer tıkayan cisim görülebiliyor, fakat öksürerek çıkanlmamışsa, parmağınızla çekebilirsiniz.
■ Tıkanma hala devam ediyorsa sırta vurmayı (dört kere kadar) ve karnına bastırmayı (dört kere kadar) tekrarlayınız.
Dikkat: Kazazede her aşamada yeniden nefes almaya başlayabilir. Böyle bir durumda hastaya sakin sakin oturmasını tavsiye edin ve gerektiğinde yudum yudum su veriniz.