UYUYAMAMAK

UYUYAMAMAK.
İnsomnia. Ya­tar yatmaz uyuyamamak, çok erken uyanmak, kişiyi dinlendirmeyen rahatsız uyku, korkunç rüyalı, kâbuslu uyku şek­linde belirebilir. Vakaların çoğunda, ne­deni psikolojiktir. Bazen, zihin çalışması üzerindeki kontrolün kalkması korkusu, neden olabilir, bazen de, endişe ya da üzüntü, uykuya engel olur. Özellikle ka­fasıyla çalışanlarda, beyin bütün gün boyunca o kadar fazla işler ki, gece, dü­şüncelerin pek karamsar olmamasına rağmen, beyin çalışmaya devam eder ve kişi uyuyamaz. Yatağa yatanın düşün­celeri (genellikle, çocuklarda) gelecek güne ilişkin umutlara yönelir. Buna kar­şılık, üzüntü, uykunun başlıca düşmanı­dır. Ağrı ve uyarıcı ilaçların uykuyu en­gellediğini söylemeye gerek yoktur. Bazı organik sinir hastalıklarının uykuyu ön­lediği bilinmektedir. Ayrıca, uykusu çok hafif olanları, dolu mide, soğuk ayak, gürültü gibi etkenler de rahatsız eder.

UYUYAMAMAK

Uykusuzluk tedavisi, uykusuzluktan zarar gelmeyeceğinin bilinmesine daya­nır. Vücut, kendi kendini ayarlayan bir mekanizmaya sahiptir ve genellikle her­kes, yeteri kadar uyku alabilmektedir. Kabızlıkta olduğu gibi kişi, belirli bir olayın kendine zararlı olduğuna inanır­sa, gerçekten, bazı kötü etkiler hissedil­meye başlayabilir. Bu duygu da doğal olarak, kişiseldir. Uykusuzluğun, delili­ğe yönelttiği de gerçeğe uymayan bir inançtır. Uykusuzluk, endişenin belirtisi­dir, nedeni değildir ve birçok ünlü kişi, yaşamları boyunca az uyuyabilmiştir. Ba­zıları, hiç uyku uyumadıklarını iddia ederler. Kuzey İtalya’da yaşamış ve 80 yaşında ölmüş olan Dr. Pavoni, uyku­suzluğundan ötürü, geceleri de çalışa­rak büyük bir servete kavuşmuştur. Uy­kusuzluğun tedavisi, nedeninin tedavisi­dir. Hafif vakalarda, geceleri ılık, yatış­tırıcı bir içki içmek, ılık, ağır olmayan örtüler kullanmak, geceleri zihin çalış­ması yapmamak, geç saatlerde çay ya da kahve içmemek ve uyuyup uyumama­ya aldırmamak, yeterlidir. Yatarken, eğ­lendirici bir kitap okumak da uykuyu getiren bir faktördür. Ağrı gibi tıbbi ne­denlerin uykuyu önlemesi halinde, dok­tora başvurulmalıdır. Genellikle, gerçek­ten hasta ya da yaşlı olmadıkça, uyku ilacı kullanmak gereksizdir (ama yine de, burada çok kısıtlayıcı olmak doğru değildir. Dik viski gibi doğal hipnotikler (uyku ilaçları) zararsızdır. Ağır uy­kusuzluk halinde sayılan önlemler yeter­sizse ve durumun kökünde psikolojik sorunlar varsa, doktora danışmak uy­gundur.