YANIKLAR

Bunlar vücut dokulannda sıcaklık, kimyasal maddeler ya da radyasyonun sebep olduğu hasarlardır. Buhar ya da sıcak sıvılar gibi “ıslak” sıcaklıklann neden olduğu yanıklara “haşlanma” denir. Yanıklar, derinliklerine, büyüklüklerine ve ağırlıklanna göre değişir ve deriye i olduğu kadar vücudun alt kısımlanna da zarar verebilir. Çoğu yanığın tıbbi bakıma ihtiyacı vardır.
Sıcaklık, yanıkların en yaygın sebebidir. Diğer sebepler arasında kuru ya da sıvı çürütücü asit ya da alkalilere temas etmek, aşınradyasyona ve güneş ışınlarına maruz kalmak sayılabilir.
Yanıklarda hatırı sayılır bir enfeksiyon riski vardır, çünkü derinin hasara uğramasıyla, derinin mikroplara karşı koruyuculuğu azaltılmış olmaktadır.

YANIKLAR (Haşlanmak). Kaynar su ya da buhar, kuru ısıyla yanmak, alev, elek­trik akımı ya da kimyasal maddelerle olur. Yıkılan dokunun derinliğine göre, yanıklar sınıflandırılır:
1. Yüzeysel: Deri kızarıp, içi sıvı dolu kabarcıklar belirir.
2. Kısmî kalınlık: Derinin çoğu yıkılmış olmakla birlikte, ufak deri alanları sağ­lam kaldığından, buralardan yeni deri dokusu oluşabilir.
3. Tam kalınlık: Deri tamamen yıkılmış ve yanık, derialtı dokularını da etkile­miştir. Bu sınıflama, yanmış olan deri miktarına göredir. Bunun nedeni, yanı­ğın tehlikesinin, yıkılmış deri miktarıyla orantılı olmasıdır.
l’inci sınıf yanıklar, ender olarak teh­likelidir, fakat çok ağrılıdır. 2′nci ve 3′üncü sınıf yanıklar, vücut yüzeyinin üçte birinden fazlasmı etkisine almışsa, yanık alanından su ve tuz kaybı oldu­ğundan, ölüm tehlikesi vardır. Buna ek olarak, şok ve enfeksiyon olasılığı da sayılmaktadır.
Tedavi: İlkyardım için, yanıklar ste­ril ya da temiz bir bezle örtülür. Kazaya uğramış kişi, ılık tutulur, sıcak içecekler verilir ve acele olarak hastaneye taşınır. Hemen doktor yardımı sağlanamazsa, ya-nığm üstündeki bezler, hafif tuzlu bir su­da ıslatılıp, yanık üzerine iyice yerleşti­rilir ya da hasta az tuz eklenmiş bir ılık banyo içinde tutulur. Hafif yanıklar için en uygun tedavi, yanığı gazla örtmektir. İçi sıvı dolu kesecikler oluşursa, bun­lara dokunmamak gerekir. Hastanelerde, ciddi yanık tedavisi için, damar içine serum verilip, su ve tuz kaybı karşıla­nır, vücut yüzeyinin beşte birinden faz­lası yanmışsa, kan nakli yapılır. Ağrıya karşı en uygun ilaç, morfindir. Cerrah, yanıkları temizler ve 3′üncü smıf olanlar için, en kısa sürede deri aşısı yapılır. Yanık bölgeleri yerel tedavisi çeşitlidir, fakat tüm tedavi yöntemlerinde amaç, enfeksiyona engel olup, doğal iyileşmeyi kamçılamaktır. Genellikle, iki tedavi yön­temi vardır. Yanığı iyice sarıp kapat­mak, ya da açık tutmak. Her ikisinin de yararları vardır ve her iki durumda da, antibiyotikler kullanılır. Bununla birlik­te, asıl önlem, yaranın temiz tutulma­sıdır.